รายละเอียด

1. สะพานซูตองเป้ สะพานแห่งความสำเร็จ

เป็นสะพานไม้ไผ่ กว้าง 2 เมตร ยาวประมาณ 600 เมตร สร้างขึ้นด้วยแรงศรัทธาของพระภิกษุ สามเณร และชาวบ้าน โดยไม่ใช้งบประมาณของทางราชการ วัสดุที่ใช้หาได้ในท้องถิ่น เสาจากไม้เก่าของชาวบ้าน ปูพื้นด้วยไม้ไผ่ ทอดยาวจากสวนธรรมภูสมะถึงหมู่บ้านกุงไม้สัก ผ่านลำน้ำแม่สะงา ผ่านทุ่งนาของชาวบ้าน เพื่อให้พระภิกษุสามเณรออกรับบิณฑบาต ถือเป็นสะพานไม้แห่งศรัทธา คำว่า “ซูตองเป้” (Su Tong Pe) นั้น เป็นภาษาไทยใหญ่ แปลว่า อธิษฐานสำเร็จ สะพานแห่งนี้จึงเป็นเหมือนตัวแทนแห่งคำอธิษฐานสำเร็จ

2. ถ้ำลอด

ถ้ำน้ำลอด เป็นถ้ำธารน้ำขนาดใหญ่ลึก 2.5 กิโลเมตร เกิดจากลำ "น้ำลาง" เซาะและกัดกร่อนรอยแยกของหินปูน ลอดผ่านภูเขาและทะลุออกอีกด้านหนึ่ง จนเกิดเป็นถ้ำขนาดใหญ่ที่มีหินงอก หินย้อย อีกทั้งยังพบเครื่องมือเครื่องใช้ในสมัยโบราณ ภายในถ้ำน้ำลอดมีความยาวกว่า 500 เมตร กว้าง 20 เมตร สูง 50 เมตร ซึ่งสายน้ำที่กัดเซาะโพรง ถ้ำน้ำลอด มานานก่อเกิดเป็นถ้ำใหญ่ ๆ ถึง 3 แห่ง คือ ถ้ำเสาหิน ถ้ำตุ๊กตา และถ้ำผีแมน ถ้ำนี้จะพิเศษกว่าถ้ำอื่น ๆ เพราะนอกจากมีหินงอกหินย้อยแล้ว ยังมีเศษเครื่องปั้นดินเผา เครื่องมือเครื่องใช้เหล็กที่เก่าจนขึ้นสนิม เมล็ดพืช กระดูกของมนุษย์ และชิ้นสำคัญที่ขาดไม่ได้ คือ โลงผีแมน

3. ทุ่งบัวตอง ดอยแม่อูคอ

ทุ่งบัวตอง ดอยแม่อูคอ จังหวัดแม่ฮ่องสอน ถือเป็นทุ่งบัวตองแห่งแรกที่เปิดเป็นสถานที่ท่องเที่ยวมีพื้นที่ครอบคลุมบริเวณ ประมาณ 1,000 ไร่ และจะบานสะพรั่งเหลืองอร่ามทั่วภูเขาในช่วงเดือนพฤศจิกายนถึงต้นเดือนธันวาคม ซึ่งจะมีให้ชมปีละหนึ่งครั้งเท่านั้น 

4. พระธาตุดอยกองมู 

วัดพระธาตุดอยกองมู เป็นวัดที่ประดิษฐานพระธาตุอันเป็นศูนย์รวมจิตใจของชาวเมืองแม่ฮ่องสอน ตั้งอยู่บนภูเขาด้านทิศตะวันตกของตัวเมืองแม่ฮ่องสอน เดิมทีวัดแห่งนี้มีชื่อว่า “วัดปลายดอย” แต่ได้เปลี่ยนชื่อมาเป็น “วัดพระธาตุดอยกองมู” ในภายหลัง หากใครที่มาแม่ฮ่องสอนแล้วไม่ได้มาไหว้พระธาตุดอยกองมู ถือว่ายังมาไม่ถึงแม่ฮ่องสอน และวัดพระธาตุดอยกองมู ยังเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่สามารถมองวิวทิวทัศน์ของตัวเมืองจังหวัดแม่ฮ่องสอนได้โดยรอบอีกด้วย

5. ปางอุ๋ง

ปางอุ๋ง หรือโครงการสวนป่าในพระราชดำริปางตอง 2 (ปางอุ๋ง) ตั้งอยู่ที่บ้านรวมไทย เป็นสถานที่ที่มีทัศนียภาพงดงามอย่างยิ่ง ได้รับสมญาว่า "สวิตเซอร์แลนด์แดนสามหมอก" มีทิวสนสองใบ สนสามใบเรียงราย ตลอดแนวอ่างเก็บน้ำอันกว้างใหญ่ และโอบล้อมด้วยขุนเขาที่เขียวชอุ่ม “อุ๋ง” หมายถึง ที่ลุ่มต่ำคล้ายกระทะใบใหญ่ มีน้ำขังเฉอะแฉะ เดิมบริเวณนี้เป็นที่ทำไร่ฝิ่นของชาวเขา ปัจจุบันปลูกพรรณพืช ดอกไม้เมืองหนาวหลากสีสันโดยรอบ และสมุนไพรที่เป็นประโยชน์ในด้านอาหารและแพทย์แผนไทย ซึ่งมีความกลมกลืนกับสภาพภูมิประเทศบนที่สูงและอากาศเย็น พร้อมบ่อเพาะเลี้ยงสัตว์ประจำถิ่นซึ่งกำลังจะสูญพันธ์อย่างเขียดแลว

6. ปอยส่างลอง

ประเพณีปอยส่างลอง เป็นการบรรพชาสามเณรหมู่ตามความเชื่อดั้งเดิมของชาวไต (ไทยใหญ่) ในจังหวัดแม่ฮ่องสอน เป็นประเพณีของชาวไตที่มีความสำคัญและยิ่งใหญ่ ซึ่งจัดงานเป็นประจำทุกปีชี้ให้เห็นถึงความศรัทธาอันแรงกล้าในพระพุทธศาสนาของชุมชนท้องถิ่น ตลอดจนการสืบทอดประเพณีจากรุ่นสู่รุ่น เพื่อสืบสานและอนุรักษ์ประเพณีอันดีงามให้สืบไปชั่วลูกชั่วหลานที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะถิ่น โดยเฉพาะขบวนแห่ส่างลอง (แห่ครัวหลู่) นับได้ว่ามีความสวยงามตามแบบประเพณีโบราณของชาวไตอย่างแท้จริง รวมถึงพิธีกรรมทางพุทธศาสนา ทำให้ประเพณีปอยส่างลองได้รับความสนใจจากนักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและต่างชาติให้เดินทางเข้ามาท่องเที่ยวยังจังหวัดแม่ฮ่องสอน พร้อมกับการร่วมทำบุญสืบสานงานประเพณีดังกล่าวด้วย

7. งานประเพณีปอยเหลินสิบเอ็ด

งานประเพณีปอยเหลินสิบเอ็ด เป็นงานที่จัดขึ้นเป็นประจำทุกปี ในวันขึ้น 11 ค่ำ เดือน 11 ถึงวันแรม 8 ค่ำ เดือน 11 ตามความเชื่อของชาวไทยใหญ่ ก่อนถึงวันงานจะมีการจัดเตรียมสร้างปราสาทจำลอง ทำด้วยโครงไม้ไผ่ ประดับลวดลายด้วยกระดาษสา กระดาษสีต่าง ๆ หน่อกล้วย อ้อย และโคมไฟ ตกแต่งอย่างสวยงาม เรียกว่า "จองพารา" เพื่อใช้สมมติเป็นปราสาทรับเสด็จพระพุทธเจ้าหลังจากเสด็จขึ้นไปโปรดพระมารดาบนสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ จากนั้นก็จะยก "จองพารา" ขึ้นไว้นอกชายคา นอกรั้ว หรือบริเวณกลางลานทั้งที่บ้านและที่วัด ในช่วงเย็นวันขึ้น 13 ค่ำ เดือน 11 วันแห่จองพารา ซึ่งตกแต่งอย่างสวยงามพร้อมขบวนฟ้อนรำ

8. จุดชมวิวหยุ่นไหล

จุดชมวิวหยุ่นไหล อำเภอปาย จังหวัดแม่ฮ่องสอน ถือเป็นสถานที่สุดโรแมนติกในยามเช้า ซึ่งสถานที่แห่งนี้เป็นสถานที่สร้างความประทับใจให้กับคู่รัก ซึ่งสามารถมองเห็นทะเลหมอกรูปหัวใจ ช่วงเวลานี้ถือเป็นช่วงเวลาสุดโรแมนติกที่สามารถบอกรักหรือขอคนรักแต่งงาน จุดชมวิวหยุ่นไหลถือว่าเป็น 100 สถานที่บอกรัก และ 20 สถานที่ขอแต่งงาน หากท่านใดได้พาคนรักไปยังสถานที่สุดโรแมนติกแห่งนี้แล้ว ต้องเขียนชื่อตนเองและคนรักลงบนป้ายรูปหัวใจเพื่อเป็นพยานรัก แล้วนำไปแขวนบนต้นสนมงคลทั้ง 6 ต้น ซึ่งเลข 6 ในภาษาจีน แปลว่าโชคลาภ หรือ ความยั่งยืน บนจุดชมวิวหยุ่นไหลยังมีรีสอร์ตบ้านดิน ที่วาดภาพนกกระเรียนคู่ สื่อถึงความรักที่มั่นคงยั่งยืนตลอดไปไว้รองรับคู่รักอีกด้วย

9. กองแลน

กองแลน มาจากภาษาพื้นเมือง "กอง" หมายถึง ถนนหรือเส้นทางที่ใช้สัญจร ส่วน "แลน" หมายถึง ตัวตะกวด (ตัวเงินตัวทอง) พอมารวมกันเป็น "กองแลน" หมายถึง เส้นทางสัญจรของตะกวด ซึ่งเป็นทางที่แคบและเล็กนั่นเอง การเกิดของกองแลนนั้น ไม่ได้เกิดจากอภินิหารใด ๆ แต่เกิดจากการยุบตัวของภูมิประเทศ กลายเป็นรูปร่างของภูเขาหินที่มีลักษณะหลดหลั่นกันเป็นส่วน ๆ บางส่วนยุบตัวมากกลายเป็นเหวลึก บางส่วนยังเหลือเป็นแนวสันเขาที่เป็นทางแคบ ๆ พอให้เดินได้ทีละคนเท่านั้น การยุบตัวและแผ่นดินที่ถูกกัดเซาะกินอาณาบริเวณกว่า 5 ไร่ สามารถไปเที่ยวได้ทุกฤดูกาล โดยเฉพาะในช่วงฤดูหนาวซึ่งเป็นฤดูกาลท่องเที่ยวที่สำคัญของเมืองปาย กองแลนยังเป็นจุดชมวิวชมความงดงามของทะเลหมอกยามเช้าได้เป็นอย่างดี

10. วัดจองคำและวัดจองกลา

วัดจองคำ อยู่บริเวณสวนสาธารณะหนองจองคำ เป็นวัดเก่าแก่สร้างเมื่อ พ.ศ. 2370 โดยช่างฝีมือชาวไทยใหญ่เป็นศิลปะแบบไทยใหญ่ที่แปลกและงดงามมาก หลังคาวัดเป็นรูปปราสาท เพราะมีคติว่าปราสาทเป็นของสูง ผู้ที่ประทับอยู่ในปราสาทควรจะเป็นพระมหากษัตริย์หรือตัวแทนพระศาสนา ในวิหารประดิษฐานหลวงพ่อโตเป็นพระประธาน มีขนาดหน้าตักกว้าง 4.85 เมตร สร้างเมื่อ พ.ศ. 2469 โดยช่างฝีมือชาวพม่า เป็นพระพุทธรูปขนาดใหญ่คล้ายพระศรีศากยมุนี (หลวงพ่อโต) ที่พระวิหารหลวงวัดสุทัศนเทพวรารามฯ เหตุที่เรียกชื่อวัดจองคำ เนื่องจากเสาวัดประดับด้วยทองคำเปลว

วัดจองกลาง เป็นวัดพี่น้องกับวัดจองคำ และมีพื้นที่ติดกันจนแทบจะเรียกได้ว่าเป็นวัดเดียวกันโดยไม่มีรั้วกั้นอย่างชัดเจน ในวิหารมีแท่นบูชาตั้งพระพุทธสิหิงค์จำลอง ปิดทองเหลืองอร่ามไปทั้งองค์ ภายในวัดมีพิพิธภัณฑ์จัดแสดงตุ๊กตาไม้แกะสลักป็นรูปคน และสัตว์ ฝีมือแกะสลักช่างชาวพม่า ซึ่งนำมาจากพม่าตั้งแต่ พ.ศ. 2400 เปิดให้เข้าชมเวลา 08.00-18.00 น. นอกจากนี้ยังมีภาพจิตรกรรมบนแผ่นกระจกเรื่องพระเวสสันดรชาดกและภาพพุทธประวัติ ตลอดจนภาพแสดงชีวิตความเป็นอยู่ของคนสมัยนั้น หลายภาพมีคำบรรยายใต้ภาพเป็นภาษาพม่า และมีบันทึกบอกไว้ว่าเป็นฝีมือของช่างไทยใหญ่จากมัณฑะเลย์

สอบถามข้อมูลได้ที่ : การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) สำนักงานแม่ฮ่องสอน เลขที่ 4 ถนนราชธรรมพิทักษ์ ตำจองคำ อำเภอเมืองฯ จังหวัดแม่ฮ่องสอน 58000 โทรศัพท์ 0 5361 2982-3 โทรสาร 0 5561 2984 อีเมล tatmhs@tat.or.th