365 วัน มหัศจรรย์เมืองน่าเที่ยว : 5 สิ่งต้องห้ามพลาด เชียงราย : 5 Must Do in Chiang Rai

จัดขึ้นเพื่อเป็นการอนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรม ภูมิปัญญาและวิถีชีวิตความเป็นอยู่ของกลุ่มชาติพันธุ์ที่หลากหลาย โดยภายในงานมีทั้งโซนจำลองหมู่บ้านชาติพันธุ์ โซนอาหาร โซนการแสดง และโซนจำหน่ายสินค้า ซึ่งจะจัดขึ้นเป็นประจำทุกปีที่ศูนย์วิจัยและพัฒนาผลิตภัณฑ์น้ำมันเมล็ดคามีเลียและน้ำมันพืชอื่น

จัดขึ้นในช่วงกลางเดือนสิงหาคมถึงกันยายนของทุกปี เป็นประเพณีของชาวอาข่าที่จัดขึ้นเพื่อสร้างขวัญกำลังใจให้คนในหมู่บ้าน ไม่ให้เจ็บป่วย และเฉลิมฉลองให้กำลังใจสตรีชาวอาข่าที่ทำหน้าที่แม่บ้าน ภายในงานมีกิจกรรมโล้ชิงช้า การแสดงกระทุ้งกระบอกไม้ไผ่ วิถีชาติพันธุ์ ร้านจำหน่ายสินค้าและผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ

ประเพณีสำคัญของอำเภอเชียงของ โดยชาวชุมชนไทลื้อศรีดอนชัยจะแบ่งวาระการเตรียมงานออกเป็น 3 ขั้นตอน คือ พิธีปลูกฝ้ายมงคล พิธีกล่อมฝ้ายมงคล และพิธีเก็บฝ้ายมงคล ตั้งแต่เดือนพฤษภาคมถึงเดือนพฤศจิกายน และเมื่อถึงวันจัดงานชาวบ้านจะพร้อมใจแต่งกายด้วยชุดผ้าไทลื้อที่งดงาม และนำฝ้ายที่เก็บมาช่วยกันปั่น ย้อม และถักทอเป็นผ้าจุลกฐินให้เสร็จสิ้นภายในคืนเดียวเพื่อทอดถวายในวันรุ่งขึ้น เรียกว่า ผ้ากฐินทันใจ

จัดขึ้นเป็นประจำทุกปีในช่วงปลายเดือนธันวาคม ซึ่งเป็นช่วงที่อากาศเย็นสบาย เหมาะแก่การท่องเที่ยวดอยแม่สลอง โดยเป็นพื้นที่ปลูกชาและกาแฟขนาดใหญ่ พร้อมชมซากุระที่จะบานสะพรั่งในฤดูหนาว มีกิจกรรมการแสดงศิลปวัฒนธรรมชนเผ่า การออกร้านจำหน่ายสินค้า และการประกวดร้านชา

จัดขึ้นในช่วงเดือนธันวาคมถึงเดือนมกราคมของทุกปี เพื่อให้นักท่องเที่ยวได้สัมผัสอากาศหนาวและความสวยงามของไม้ดอกเมืองหนาวบนพื้นที่สวนแม่ฟ้าหลวง โครงการพัฒนาดอยตุง ที่ทยอยกันผลิบาน มีโซนจำหน่ายสินค้าพื้นเมือง ผลิตภัณฑ์งานฝีมือ และโซนอาหารชนเผ่าของแต่ละชาติพันธุ์มาออกจำหน่าย

อาหารขึ้นชื่อของจังหวัดเชียงราย เป็นอาหารประเภทเส้น น้ำซุปประกอบด้วยเครื่องเทศมีเอกลักษณ์ที่โดดเด่นคือจะใส่ดอกงิ้วเข้าไปด้วย บางพื้นที่เลยเรียกว่า น้ำงิ้ว โดยทั่วไปจังหวัดอื่น ๆ ในภาคเหนือจะนิยมรับประทานกับเส้นขนมจีน แต่จังหวัดเชียงรายจะรับประทานทั้งเส้นขนมจีนและเส้นก๋วยเตี๋ยว ทำให้รสสัมผัสแตกต่างจากจังหวัดอื่น ๆ

เชียงรายเป็นแหล่งปลูกชาที่ใหญ่ที่สุดในประเทศไทย มีชาหลากหลายสายพันธุ์ เช่น ชาแดง อู่หลง ชาเขียว มีไร่ชาหลายแห่งที่เป็นทั้งที่ผลิต แหล่งเรียนรู้ และจำหน่ายชา โดยสามารถนำชาไปแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์และเป็นส่วนประกอบของอาหารอื่น ๆ ได้ เช่น ไอศกรีม ขนมเค้ก

พืชเศรษฐกิจของจังหวัด เชียงราย และเป็นแหล่งปลูกกาแฟพันธุ์อาราบิก้าที่มากที่สุดในประเทศไทย โดยปลูกทดแทนฝิ่นบนพื้นที่เขาสูง ด้วยสภาพภูมิประเทศและภูมิอากาศที่เหมาะสม ทำให้กาแฟเชียงรายมีรสชาติที่โดดเด่น คือ มีกลิ่นหอม มีรสชาติกลมกล่อม เจือรสเปรี้ยวนิด ๆ ดื่มแล้วรู้สึกชุ่มคอ และมีปริมาณสารคาเฟอีนต่ำ ซึ่งต่างจากกาแฟในแหล่งอื่น ๆ และมีหลากหลายแบรนด์จากหลายร้านให้เลือกลิ้มลอง

สับปะรดพันธุ์ดั้งเดิมของอำเภอนางแล จังหวัดเชียงราย ซึ่งเป็นพื้นที่ที่มีแร่ธาตุเหมาะสมกับการปลูกสับปะรดนางแฃ เอกลักษณ์ของสับปะรดพันธุ์นี้คือ ขนาดลูกพอเหมาะ เนื้อหวานฉ่ำ สีเหลืองสวย และมีกลิ่นหอมเหมือนน้ำผึ้ง ให้ผลผลิตเฉพาะเดือนมิถุนายนถึงกรกฏาคม

เอกลักษณ์ของจังหวัดเชียงรายที่ใช้จิงจูฉ่ายใส่ในต้มเลือดหมูแทนผักอื่นๆ เนื่องจากเป็นผักที่มีฤทธิ์เย็น ๆบำรุงเลือด และช่วยดับกลิ่นคาวเลือดและเครื่องใน มีกลิ่นหอมเมื่อโดนความร้อน นิยมรับประทานเมื่ออากาศหนาวช่วยปรับสมดุลในร่างกาย

โดดเด่นด้วยอุโบสถสีขาวที่วิจิตรงดงาม ช่อฟ้าใบระกามีความอ่อนช้อยราวกับภาพวาด สร้างโดยอาจารย์เฉลิมชัย โฆษิตพิพัฒน์ ศิลปินแห่งชาติสาขาทัศนศิลป์ (จิตรกรรม) และอุทยานพระพิฆเนศ อาคารสีทองอร่าม แยกออกจากกลุ่มอาคารสีขาวรอบพระอุโบสถ ภายในจัดแสดงนิทรรศการเกี่ยวกับพระพิฆเนศ

เดิมชื่อไร่แม่ฟ้าหลวง เป็นสถานที่เก็บรักษางานพุทธศิลป์เก่าแก่ โบราณวัตถุ ศิลปวัตถุ สถาปัตยกรรมล้านนา และให้ความรู้เกี่ยวกับมรดกทางศิลปวัฒนธรรมล้านนา

อดีตศูนย์กลางอาณาจักรล้านนา เดิมชื่อเวียงหิรัญนครเงินยาง สันนิษฐานว่าสร้างขึ้นในศตวรรษที่ 19 ปัจจุบันยังคงปรากฏซากกำแพงเมืองโบราณ สองชั้น และโบราณสถานหลายแห่ง ภายในเขตกำแพงเมืองเก่าประกอบด้วยวัดร้างและโบราณสถานสลับกับบ้านเรือนชาวบ้าน

ริเริ่มโดยสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี หรือสมเด็จย่า เพื่อพัฒนาคนและพื้นที่ดอยตุง ให้ฝึกฝนทักษะอาชีพ และสร้างรายได้ที่มั่นคงให้แก่คนทุกกลุ่มในพื้นที่ผ่านธุรกิจเพื่อสังคม 5 ประเภท ได้แก่ หัตถกรรม เกษตร อาหารแปรรูป คาเฟ่ และท่องเที่ยว เพื่อให้ “คนกับป่าอยู่ร่วมกันอย่างพึ่งพาและยั่งยืน” โดยมีพระตำหนักดอยตุง และสวนแม่ฟ้าหลวงเป็นพื้นที่ส่วนนึงของโครงการฯ

ก่อตั้งโดยอาจารย์เฉลิมชัย โฆษิตพิพัฒน์ เพื่อให้เชียงรายเป็นเมืองศิลปะ โดดเด่นด้วยอาคารสี่ชั้นครึ่ง ขนาบด้วยหอคอยดำและหอคอยขาว เปรียบเสมือนตัวแทนศิลปินของชาวเชียงราย คืออาจารย์ถวัลย์ ดัชนี แห่งบ้านดำ และอาจารย์เฉลิมชัย โฆษิตพิพัฒน์ แห่งวัดขาว (วัดร่องขุ่น)

จากการสันนิษฐานว่าพื้นที่เวียงกาหลงเคยเกิดการระเบิดของภูเขาไฟ ทำให้กลายเป็นดินลาวา ซึ่งชาวบ้านได้นำมาทำเครื่องเคลือบ จึงทำให้น้ำหนักเบา เนื้อบาง ทนไฟได้สูง เมื่อเคลือบไฟสูงก็ยังสามารถรักษารูปทรงไว้ได้เป็นอย่างดี ลายที่เป็นที่รู้จักกันมาก คือ "รูปตัวกา" บินมารวมกันเป็นรูปดอกไม้ ลวดลายที่ปรากฏบนผิวเครื่องเคลือบมักจะบ่งบอกถึงความอุดมสมบูรณ์ของท้องถิ่น

ไทลื้อคือกลุ่มชาติพันธุ์ไทกลุ่มหนึ่งที่มีภูมิลำเนาเดิมอยู่ในเขตสิบสองปันนา มีการแต่งกายด้วยผ้าซิ่นที่เป็นเอกลักษณ์ที่เรียกว่า “ซิ่นตา” ซึ่งเป็นผ้าซิ่นที่มีสองตะเข็บ ประกอบด้วยหัวซิ่นสีแดง ตัวซิ่นลายขวางหลากสีต่อตีนซิ่นสีดำ เอกลักษณ์การทอผ้าที่สำคัญของที่นี่คือการทอผ้าด้วยเทคนิค เกาะหรือล้วง เป็น “ลายน้ำไหล” ทำให้เกิดลวดลาย และสีสันที่งดงามแปลกตา เป็นอัตลักษณ์อันโดดเด่นเฉพาะกลุ่ม

ถือเป็นต้นแบบผ้าซิ่นตีนจกของล้านนา อายุกว่า 200 ปี ลักษณะเด่นคือตีนจกจะมีขนาดแคบ นิยมใช้เส้นไหมขนาดใหญ่ จกลายโปร่ง นิยมเป็นลายหงส์ ลงบนพื้นสีแดงซึ่งเป็นการย้อมด้วยสีธรรมชาติทั้งสิ้น บางผืนจะมีเล็บหรือขอบด้านล่างเป็นสีเหลือง ส่วนตัวซิ่นจะแตกต่างกันไปทั้งเทคนิคและลวดลายตามแหล่งอพยพที่โยกย้ายไปอยู่

สินค้าขึ้นชื่อของจังหวัดเชียงราย เนื่องจากเป็นแหล่งปลูกชาที่ใหญ่ที่สุดในประเทศ มีหลากหลายสายพันธุ์ให้เลือกซื้อ มีไร่ชาและร้านชาหลายร้านให้เลือกสรร ทั้งพื้นที่ดอยแม่สลอง ดอยผาฮี้ ดอยผาหมี และคาเฟต่าง ๆ

กาแฟสายพันธุ์อาราบิก้าที่ปลูกบนพื้นที่สูงที่เหมาะสม และอยู่ในภูมิประเทศเขตร้อน เช่น ดอยช้าง ดอยตุง ดอยวาวี บ้านปางขอน แม่จันใต้ ทำให้ได้ผลผลิตที่มีคุณภาพสูงและมีเอกลักษณ์ด้านรสชาติ สามารถผลิตแบรนด์ออกมาเป็นของแต่ละพื้นที่ได้ เป็นที่นิยมทั้งในประเทศและต่างประเทศ

เป็นงานปั่นจักรยานทางเรียบ โดยไม่จำกัดประเภทของจักรยาน ระยะทางเริ่มต้น 25 กิโลเมตร ปั่นผ่านสถานที่ท่องเที่ยวแลนด์มาร์กสำคัญของจังหวัดเชียงราย เช่น สิงห์ปาร์ค วัดร่องขุ่น สะพานข้ามทะเลสาบหนองหลวง เพื่อสนับสนุนการออกกำลังและประชาสัมพันธ์แหล่งท่องเที่ยวในพื้นที่

งานวิ่งเทรลบนดอยแม่สลองในฤดูหนาว ระยะทางเริ่มต้นที่ 10 กิโลเมตร จุดเริ่มต้นที่ไร่ชาวังพุดตาลในช่วงเช้ามืด ผ่านไร่ชา สายหมอก และวิวดอกบัวตอง ผ่านเนินเขาสูงใหญ่ที่ลดหลั่นกันไป ได้ทั้งส่งเสริมการออกกำลังกายและชมทัศนียภาพของธรรมชาติที่สวยงาม

จัดขึ้นบนดอยช้าง ที่มีธรรมชาติอันสวยงาม ระยะทางเริ่มต้นที่ 15 กิโลเมตร ผ่านจุดไฮไลต์คือสันกิ้งก่า ที่สามารถชมทิวทัศน์ได้ 360 องศา เพื่อเป็นการกระตุ้นเศรษฐกิจ และส่งเสริมการออกกำลังกาย

งานวิ่งมาราธอนที่บยิ่งใหญ่ของเชียงราย เริ่มปล่อยตัว ณ สิงห์ปาร์ค เชียงราย ระยะทางเริ่มต้น 5 กิโลเมตร จนถึง 42 กิโลเมตร โดยแต่ละเส้นทางการวิ่งจะผ่านสถานที่สำคัญของจังหวัดเชียงรายหลายแห่ง เช่น ไร่แม่ฟ้าหลวง พระธสตุดอยจอมทอง วัดห้วยปลากั้ง อนุสาวรีย์พญามังรายมหาราช หอนาฬิกาเมืองเชียงราย ฯลฯ

เส้นทางวิ่งเริ่มต้นจากตัวเมืองเชียงรายไปจนถึงริมโขง อำเภอเชียงของ ระยะทาง 104 กิโลเมตร จัดขี้นเพื่อส่งเสริมอำเภอเชียงของให้เป็นเมืองกีฬา และกระตุ้นการเศรษฐกิจ การท่องเที่ยวอำเภอเชียงของให้เป็นที่รู้จักมากยิ่งขึ้น