ประเพณีโคมแสนดวงเป็นส่วนหนึ่งของยี่เป็งหรือการลอยกระทงแบบล้านนา ซึ่งจัดขึ้นที่จังหวัดลำพูนเพื่อถวายเป็นพุทธบูชาแด่องค์พระธาตุเจ้าหริภุญชัยและสักการะพระนางจามเทวีผู้เป็นปฐมกษัตริย์ของเมือง ประเพณีนี้สะท้อนความเชื่อของชาวล้านนาว่าการประดิษฐ์และแขวนโคมไฟเป็นการบูชาพระพุทธเจ้าที่ประทับอยู่บนสรวงสวรรค์ แสงประทีปจากโคมจึงเปรียบเสมือนสัญญาณแห่งความรุ่งเรือง ความสงบสุข และการนำทางสู่ชีวิตที่ดีขึ้น ผู้ที่มาร่วมงานมักจะเขียนชื่อและคำอธิษฐานลงบนโคมก่อนนำไปแขวนไว้ในบริเวณวัดและพื้นที่สาธารณะ โดยหวังให้แสงโคมสื่อสารความปรารถนาของตนไปถึงฟ้า

ความสวยงามของงานไม่ได้จำกัดเฉพาะบริเวณวัดเท่านั้น เพราะทั้งเมืองลำพูนจะถูกประดับประดาด้วยโคมหลากสี กลายเป็นอุโมงค์แห่งแสงที่ส่องสว่างตลอดค่ำคืน บรรยากาศที่อบอุ่นและเปี่ยมด้วยศรัทธานี้ช่วยให้ทั้งชาวบ้านและนักท่องเที่ยวรู้สึกถึงความสามัคคีและพลังของชุมชน โดยทุกปีจะมีขบวนแห่โคมที่จัดอย่างอลังการ ผู้คนจากชุมชนต่าง ๆ จะนำโคมที่ประดับประดาอย่างประณีตมาร่วมเดินแห่ผ่านถนนสายต่าง ๆ จนถึงวัดพระธาตุหริภุญชัย เพื่อถวายเป็นพุทธบูชาและแสดงถึงความศรัทธาร่วมกัน

นอกจากการชื่นชมโคมและขบวนแห่แล้ว นักท่องเที่ยวยังสามารถเพลิดเพลินกับตลาดวัฒนธรรมริมถนนในเมือง ซึ่งเป็นสถานที่รวบรวมสินค้า OTOP และงานหัตถกรรมจากกลุ่มชาวบ้านในพื้นที่ ผู้มาเยือนจะได้สัมผัสวิถีชีวิตของชาวลำพูนผ่านการเลือกซื้อผ้าฝ้ายยกดอก เครื่องประดับ งานไม้ และอาหารพื้นเมือง บรรยากาศของตลาดเมื่อมีแสงโคมส่องสว่างยามค่ำคืนยิ่งเพิ่มเสน่ห์และความน่าประทับใจ ทำให้ตลาดกลายเป็นหนึ่งในสถานที่ต้องแวะชมในช่วงเทศกาล

การจัดงานโคมแสนดวงในยุคปัจจุบันไม่ได้เป็นเพียงพิธีกรรมศักดิ์สิทธิ์เท่านั้น แต่ยังถูกพัฒนาให้เป็นกิจกรรมที่ส่งเสริมการท่องเที่ยวและเศรษฐกิจท้องถิ่น จังหวัดลำพูนได้เพิ่มความหลากหลายด้วยกิจกรรมทางดนตรีและศิลปะล้านนา จัดเวทีการแสดงให้ศิลปินพื้นบ้านและศิลปินร่วมสมัยได้โชว์ฝีมือ พร้อมพื้นที่สำหรับการชิมกาแฟ งานศิลป์ และเวิร์กช็อปศิลปะที่ผู้สนใจสามารถเข้าร่วมได้ เหล่านี้ทำให้เทศกาลไม่เพียงตอบโจทย์คนที่ต้องการสืบสานประเพณี แต่ยังดึงดูดนักท่องเที่ยวรุ่นใหม่ที่สนใจศิลปวัฒนธรรม

เมื่อถึงช่วงท้ายปี บรรยากาศของงานยังคงคึกคักด้วยกิจกรรมเฉลิมฉลองส่งท้ายปีเก่าและต้อนรับปีใหม่ ภายใต้แสงโคมที่ยังคงสว่างไสว ชาวเมืองและนักท่องเที่ยวจะมารวมตัวกันเพื่อขอพรและเริ่มต้นสิ่งดี ๆ ร่วมกัน พื้นที่วัดและลานกลางแจ้งต่าง ๆ จะเนืองแน่นไปด้วยกิจกรรมและเสียงเพลง สะท้อนให้เห็นว่าประเพณีโคมแสนดวงไม่เพียงเป็นพิธีกรรมที่มีมูลค่าทางจิตใจ แต่ยังเป็นเวทีแห่งความสุขและความร่วมมือของผู้คนทั้งท้องถิ่นและผู้มาเยือน ซึ่งร่วมสร้างประสบการณ์ที่น่าจดจำทุกครั้งที่งานจัดขึ้น