มหัศจรรย์น้ำตกและขุนเขา ละลานตาสินค้าชนเผ่าดอยมูเซอ เพลิดเพลินวิถีริมน้ำปิง

สำหรับใครหลายคน เมื่อพูดถึงจังหวัดตากมักนึกถึงเพียงน้ำตกและอำเภอแม่สอดที่อยู่ติดกับชายแดนประเทศพม่า เมืองท่าสำคัญในการค้าขายระหว่างประเทศเพื่อนบ้าน แต่นั่นไม่ใช่ทั้งหมด เพราะเมื่อแรกก้าวเข้ามายังจังหวัดตาก บรรยากาศโดยรอบก็กระซิบกับเราทันทีว่าสถานที่แห่งนี้มีเอกลักษณ์เฉพาะตัวเริ่มต้นจากกลิ่นอายของกลุ่มชาติพันธุ์ที่กระจายตัวทั่วจังหวัด ทั้งชาวปกาเกอะญอ ชาวไทใหญ่ ชาวมูเซอ รวมถึงชาวไทยเชื้อสายพม่า ที่ทำให้จังหวัดนี้เต็มไปด้วยความหลากหลาย

แนะนำให้เริ่มต้นวันกันที่ ‘ตลาดริมเมย’ ตลาดค้าส่งสำคัญในอำเภอแม่สอดที่เรียงรายด้วยสินค้านานาชนิด แต่ไฮไลต์ที่ต้องมาให้ได้คือ โซนขายอาหารการกินของพี่น้องชาวพม่า ที่มีอาหารและขนมแปลกตาให้ซื้อหามากมาย อาทิ ขนมถั่วงอกทอดกรอบนอกนุ่มใน หรือขนมแป้งทอดรสจัดจ้านราดน้ำจิ้มเปรี้ยวอมหวาน รวมถึงเต้าหู้ทอดแบบพม่าก็มีบริการ แต่ที่เด็ดคือหมากพลูห่อพอดีคำ ขนมกินเล่นยอดนิยม ของชาวพม่าที่ถ้ามาถึงก็น่าลองดูสักครั้ง

ถัดจากตลาดริมเมย อีกหนึ่งตลาดน่าตื่นตาที่อยู่ไม่ไกลจากอำเภอแม่สอดนั้นเราขอยกให้ ‘ตลาดดอยมูเซอ’ ตลาดขายวัตถุดิบท้องถิ่นและอาหารการกินละลานตา โดยอาหารส่วนมากในตลาดนี้เป็นอาหารพื้นถิ่นของชาวมูเซอและไทใหญ่ กลุ่มชาติพันธุ์ที่กระจายตัวอยู่ในจังหวัดตากอย่างหนาแน่น อาทิ น้ำพริกหนุ่มสูตรพิเศษที่มีส่วนผสมเพียงพริกหนุ่มและเครื่องปรุงรส แตกต่างจากน้ำพริกหนุ่มเมืองเหนือทั่วไปที่ใส่มะเขือยาวเผาอย่างที่เราคุ้นรส รวมถึงบรรดาพืชผักจากยอดดอยสดใหม่ที่พร้อมให้พ่อบ้านแม่บ้านเลือกหยิบใส่ตะกร้า อาทิ อะโวคาโดผลโต มะเขือเทศสดกรอบปลอดสารเคมี

จับจ่ายจนได้ของถูกใจ ถัดกันไม่ไกลยังมีวัดใหญ่ที่พี่น้องชาวแม่สอดน้อมใจกันสักการะ อย่าง ‘วัดไทยวัฒนาราม’ ที่สร้างขึ้นตั้งแต่ ปี 2400 โดยพ่อค้าชาวพม่าผู้อพยพมาจากรัฐฉาน สถาปัตยกรรมภายในวัดแห่งนี้จึงเป็นการผสมผสานระหว่างศิลปะแบบพม่าที่เน้นความอลังการเหลืองอร่าม และพระพุทธรูปอ่อนช้อย อาทิ วิหารสีทอง พระวิหารที่โดดเด่นด้วยลวดลายแกะสลักสีทองบนพื้นผนังสี แดงสด ล้อมรอบด้วยรูปปั้นหงส์สีทองขนาบคู่ดูน่าเกรงขาม กว่านั้นภายในวัดยังประดิษฐาน ‘พระพุทธมหามุนี’ พระพุทธรูปปางมารวิชัยทรงเครื่ององค์ใหญ่ที่จำลองมาจากพระพุทธมหามุนีองค์จริงในประเทศพม่าซึ่งนับว่าเป็นพระพุทธรูปที่ชาวแม่สอดและพุทธศาสนิกชนทั้งไทยและเทศเคารพบูชากันอย่างยิ่ง

ทำบุญจนอิ่มใจ เขยิบมาพักผ่อนหย่อนใจ กันอีกรูปแบบกับบ่อน้ำพุร้อน ‘อโรคยาศาล โป่งคําราม’ ที่ตั้งอยู่ ณ บ้านน้ำดิบใกล้กับตัวอำเภอแม่สอด มีบริการทั้งนวดตัว ทำสปา กว่านั้นยังมีถังไม้โอ๊กหลายสิบถังรอให้มาแช่น้ำแร่ธรรมชาติกันให้สบายใจ หรือถ้าใครอยากซื้อหาผลิตภัณฑ์จากน้ำแร่และสมุนไพรท้องถิ่น สถานที่แห่งนี้ก็มีเพียบพร้อมให้เลือกจับจ่ายด้วยเช่นกัน และถัดกันไม่ไกลยังมีอีกหนึ่งแหล่งท่องเที่ยวที่ใครๆ ก็ต้องแวะ นั่นคือ ‘น้ำตกแม่กาษา’ ที่มีน้ำให้เล่นจนฉ่ำใจตลอดทั้งปี

หลังแช่น้ำจนท้องหิว ในอำเภอแม่สอดก็มีร้านอาหารมากมายให้เลือกรองท้อง แต่ถ้า ใครอยากลิ้มรสเมนูแปลกใหม่ให้สมกับเดินทางมาไกล เราแนะนำ ‘Borderline’ คาเฟ่มังสวิรัติขนาดกะทัดรัดที่มีความพิเศษด้านรสชาติอาหารที่ผสมผสานความเป็นไทยและพม่าไว้ ด้วยกันอย่างลงตัว อาทิ ข้าวผัดสีเหลืองทองหอมกรุ่นใส่ผักสารพัดชนิด ให้กลิ่นอายอาหารพม่าแบบสุขภาพดี เนื่องจากใส่ทั้งขมิ้น แครอตและมะเขือเทศดอย กินคู่สลัดมะเขือเทศห่ามที่ใช้มะเขือเทศห่ามรสเปรี้ยวอมหวานมาปรุงเข้ากับน้ำสลัดโฮมเมดรสชาติกลมกล่อม เป็นการเลือกหยิบเอกลักษณ์ของอาหารพม่าที่นิยมใช้มะเขือเทศลูกจิ๋วและขมิ้นมาใช้อย่างมีเสน่ห์ หรือหากใครอยากดื่มกาแฟ คาเฟ่แห่งนี้ก็มีให้บริการเช่นกัน ทว่าสิ่งที่เราอยากแนะนำนอกจากนั้นคืองานฝีมือสิ่งละอันพันละน้อยที่ร้านนี้มีขาย ทั้งผ้ากันเปื้อน ผ้าพันคอ รวมถึงข้าวของเครื่องใช้ต่างๆ หลายสิบชนิดที่ หยิบเอาศิลปะของชาวชาติพันธุ์ในจังหวัดตากมาตัดเย็บอย่างประณีต เป็นหนทางกระจายรายได้สู่ชุมชนและช่วยสร้างอัตลักษณ์แสนพิเศษให้แก่จังหวัดตากได้ในอีกทาง

และเมื่อพูดถึงจังหวัดตาก แน่นอนว่าไม่ได้มีแค่อำเภอแม่สอด จุดหมายต่อไปที่เราอยากให้ทุกคนลองมาเที่ยวชมคือตัวเมืองตากที่มากมายด้วยแหล่งท่องเที่ยวที่หลายคนไม่รู้ เริ่มต้นกันที่ ‘ตรอกบ้านจีน’ ชุมชนชาวจีนเก่าแก่อายุนับร้อยปีในอำเภอเมืองตาก โดดเด่นด้วยบ้านไม้ของพ่อค้าชาวจีนอพยพเรียงรายหลายสิบหลัง เป็นสถาปัตยกรรมที่หาชมได้ยากยิ่งในปัจจุบัน ทั้งบ้านแต่ละหลังยังประกอบด้วย เรื่องราวเบื้องหลังที่เจ้าของบ้านพร้อมเปิดใจให้ทุกคนได้รับฟัง

แต่เดิมชุมชนตรอกบ้านจีนแห่งนี้นับเป็นแหล่งค้าขายสำคัญ ทั้งเสื้อผ้าอาภรณ์ ข้าวของเครื่องใช้ทันสมัยที่พ่อค้าชาวจีนนิยมนำเข้าจากเมืองกรุงมาขาย และนอกจากสินค้านานาชนิด ร้านอาหารในตรอกบ้านจีนเองก็เก่าแก่และน่าสนใจเช่นกัน อาทิ ‘ร้านผัดไทยเต้าเจี้ยว’ ที่เปิดขายมานานกว่าค่อนศตวรรษ พิเศษตรงรสชาติของผัดไทยที่เข้มข้นถึงใจ เนื่องจากแม่ครัวปรุงรสด้วยเต้าเจี้ยวสูตรพิเศษ เมื่อคลุกเคล้าเข้ากับน้ำมะขามเปียก น้ำตาลมะพร้าว รวมถึงเครื่องเคราอีกหลายอย่างก็กลายเป็นผัดไทยสไตล์จีนที่ทำให้ลูกค้าทั้งขาประจำและขาจรต่างติดอกติดใจในรสชาติ

นอกจากอาหารหนักอย่างผัดไทย ในตัวอำเภอเมืองตากนั้นยังมีของว่างน่าสนใจอีกหลายอย่าง หนึ่งในนั้นคือ ‘ยำข้าวเกรียบ’ ที่รับประกันว่าไม่สามารถหากินได้ที่ไหน ด้วยใช้แป้งข้าวเกรียบทำจากแผ่นแป้งข้าวเจ้านึ่งจนสุกตากจนแห้งกรอบ ตัดเป็นชิ้นพอดีคำมาเข้ากับถั่วลิสงคั่ว น้ำพริกเผา มะม่วงเปรี้ยว และกุ้งแห้งคั่วหอมๆ นับเป็นอาหารว่างที่ชาวตากหลงรักกันมารุ่นสู่รุ่นกระทั่งทุกวันนี้

อิ่มท้องกันเรียบร้อย อีกหนึ่งสถานที่ทางประวัติศาสตร์ที่เราอยากให้ทุกคนได้เยี่ยมชมคือ ‘พิพิธภัณฑ์เมืองเฉลิมพระเกียรติ’ ซึ่งเดิมเป็นจวนผู้ว่าราชการจังหวัดเก่า ก่อนปรับปรุงเปลี่ยนเป็นพิพิธภัณฑ์จัดแสดงประวัติความเป็นมาของเมืองตาก ไล่เรื่อยมาตั้งแต่สมัยพระเจ้าตากยังเป็นทหารคุมหัวเมือง กระทั่งถึงสมัยในหลวงรัชกาลที่ 9 เสด็จพระราชดำเนินเยี่ยมเยือนชาวตากเมื่อปี 2501 ทั้งยังมีหลักฐานทางโบราณคดีนับร้อยชิ้นที่สะท้อนถึงวิถีชีวิตของชาวบ้านยุคอดีตให้ได้เห็นกับตา

เย็นย่ำค่ำลง ในเมืองตากก็คึกคักไม่แพ้ตอนเช้าหรือบ่ายคล้อยโดยเฉพาะบริเวณ ‘สะพานแขวนสมโภชกรุงรัตนโกสินทร์ 200 ปี’ สะพานแขวนสีเหลืองสว่างข้ามแม่น้ำปิงที่สวยเป็นพิเศษยามพระอาทิตย์ใกล้ตกดิน และแอบกระซิบนิดหนึ่งว่าตลอดช่วงหน้าร้อนนั้นแม่น้ำปิงจะตื้นกระทั่งสามารถลงไปทอดน่องได้ทั้งวัน นับเป็นกิจกรรมเพลินใจคลายร้อนให้ชาวเมืองตากได้อย่างดี

ส่วน 2 สถานที่สุดท้ายที่เราอยากแนะนำให้มาเยือนนั้นคือ ‘ศาลสมเด็จพระเจ้าตากสิน มหาราช’ แหล่งรวมใจของชาวตาก มากมายผู้คนทั้งในและต่างถิ่นแวะเวียนมาสักการะบูชา กว่านั้นยังเป็นสถานที่รวบรวมพระราชประวัติของพระเจ้าตากตั้งแต่ครั้งทรงพระเยาว์กระทั่งครองราชย์ให้เราได้ทราบโดยละเอียด อีกหนึ่งสถานที่เหมาะแก่การทอดน่องยามค่ำคืนคือ ‘กาดนั่งยองคล้องย่าม’ ตลาดนัดกลางคืนที่เพียบด้วยอาหารการกินพื้นถิ่น อาทิ ข้าวต้มผงกะหรี่ ที่หากินได้แค่ที่จังหวัดตากเท่านั้นโดยเป็นข้าวต้มหมูสับปรุงด้วยน้ำซุปเจือผงกะหรี่กลิ่นหอมขึ้นจมูก นับเป็นเมนูเด็ดที่ชาวตากแทบทุกคนรับประกันว่าอร่อย! 

อย่างที่กล่าวข้างต้น พูดได้ว่าจังหวัดตากมีรายละเอียดอันเต็มไปด้วยเสน่ห์ของความหลากหลาย จากวัฒนธรรมของชาวชาติพันธุ์ และอิทธิพลของพี่น้องชาวพม่าที่ผสมผสานกันอย่างกลมกลืน กระทั่งกลายเป็นจังหวัดที่มีเอกลักษณ์น่าประทับใจไม่รู้ลืม