เสน่ห์วิถีชีวิตริมแม่น้ำโขง ประตูสู่อาเซียน สถาปัตยกรรมโคโลเนียลเก่าแก่

“หนองคาย” เป็นหนึ่งจังหวัดภาคอีสานที่มีแม่น้ำโขงไหลขนานไปกับตัวจังหวัด ยาวหลายกิโลเมตร นั่นทำให้เมืองหนองคายอุดมด้วยสัตว์น้ำนานาชนิดกระทั่งมี “พิพิธภัณฑ์สัตว์น้ำหนองคาย” ซึ่งเปิดให้ผู้มาเยือนได้เห็นหน้าตาของสิ่งมีชีวิตลุ่มน้ำโขงก้นแบบเต็มอิ่ม ทั้งยังเป็นศูนย์กลางการศึกษาวิจัยด้านการประมง การรวบรวมสายพันธุ์ปลาลุ่มน้ำโขง ตลอดจนการจัดแสดงพันธุ์สัตว์น้ำในมิติของการบูรณาการ การออกแบบเส้นทางสำรวจพิพิธภัณฑ์ทำให้เรารู้สึกเหมือนกำลังดำดิ่งสู่แม่โขงด้วยอุโมงค์กระจกใสยาวถึง 34 เมตร เป็นทางเดินลาดจากชั้น 2 ซึ่งจัดแสดงปลาน้ำเค็ม เช่น ช่อนทะเล กุดสลาด เก๋า กะรัง ข้าวเม่าน้ำลึก กระรอกลายแดง ลงสู่ชั้นล่างซึ่งเป็นโซนแสดงปลาน้ำจืดและปลาสายพันธุ์ พื้นบ้าน เช่น บิ๊ก เค้า สวาย เทโพ เทพา เผาะ ตะเพียนทอง นวลจันทร์ แบ่งการ แสดงพันธุ์สัตว์น้ำเป็น 9 กลุ่ม 18 ระบบ พร้อมข้อมูลประกอบตลอดทาง สะท้อน ความความเอาจริงเอาจังในเรื่องสัตว์น้ำของหนองคาย สมแล้วที่ได้ชื่อว่าเป็น พื้นที่จัดแสดงสัตว์น้ำที่ใหญ่ที่สุดในภาคอีสาน

เมื่อหนองคายมีสายน้ำโขงไหลเลียบหล่อเลี้ยง อากาศจึงเย็นสบายตลอดทั้งปีส่งผลโดยตรงต่อทิวทัศน์งดงามเมื่อมองลงมาจากหน้าผาสูงบริเวณเทือกเขาต่างๆ ทางทิศตะวันตกในเขตอำเภอสังคม อาทิ หน้าผา “วัดผาตากเสื้อ” วัดป่าแสนสงบซึ่งแต่เดิมมีพระรูปหนึ่งเป็นลูกศิษย์ของหลวงปู่เหรียญนาม พระอาจารย์สมเดชได้ขึ้นไปบำเพ็ญเพียรบนยอดภู เวลาจะขึ้นสู่ยอดภูแต่ละครั้งท่านต้องปีนจากด้านล่างผ่านทั้งหินและพุ่มไม้หลายครั้ง เมื่อท่านต้องปีนขึ้นสู่ยอดภูหลังจากบิณฑบาตทำให้ข้าวในบาตรหกเสียหาย แต่ท่านไม่เคยให้ญาติโยมช่วยทุกครั้งท่านจะพยายามปืนสู่ยอดภูด้วยตัวเอง พอนานเข้ามีผู้มีจิตศรัทธาจึงอาสาช่วยสร้างทางขึ้นยอดภูให้ท่าน กระทั่งต่อมากลายเป็นวัด สถานปฏิบัติธรรม และจุดชมวิว ใครจะมาปฏิบัติธรรมก็ดีชมวิวทิวทัศน์ก็ได้

ส่วนใครเป็นสายชอบเที่ยวธรรมชาติขอแนะนำให้เดินทางมาช่วงฤดูหนาว ด้วยจะสามารถมองเห็นสายหมอกเริงระบำอยู่เหนือลำน้ำโขงชนิดสุดลูกหูลูกตา เพราะทางวัดได้ออกแบบสกายวอล์กพื้นกระจกใสไว้ต้อนรับ หรือหากมาหน้าร้อนก็จะมองเห็นสายธารน้ำโขงคดเคี้ยวชัดเจนราวกับภาพวาดจากปลายพู่กันจิตรกร

อาหารการกินของหนองคายนั้นสมบูรณ์ไม่แพ้ใคร ด้วยแม่น้ำโขงมอบวัตถุดิบชั้นยอดให้ตลอดทั้งปี ไม่ว่าจะเป็น “แม่แอ๋งปอเปี๊ยะ ของอร่อยประจำตลาดสดเทศบาลเมืองท่าบ่อเจ้าเก่าสูตรต้นตำรับที่ผสมผสานภูมิปัญญาทางอาหารต่างชาติพันธุ์แต่สนิทกันฉันมิตรอย่างไทย-เวียดนาม

โดยร้านนี้มีให้เลือกทั้งแป้งปอเปี๊ยะปกติและแผ่นแป้งตำรับเวียดนามทอดกรอบนอกนุ่มใน แนะนำให้ห่อด้วยผักสดเวลารับประทานพร้อมซอสรสกลมกล่อม นอกจากปอเปี๊ยะทอดที่นี่ยังมีอาหารเวียดนามให้ซื้อเป็นของฝากอาทิ แผ่นกระยอหรือแป้งที่ห่อแหนมเนื่องและปอเปี๊ยะ ผลิตภัณฑ์อันขึ้นชื่อว่าเป็นอุตสาหกรรมในครัวเรือนที่น่าสนใจอีกอย่างหนึ่งของหนองคาย ถ้ากินแล้วติดใจอยากเห็นเบื้องหลัง การผลิต สามารถเดินทางไปชมกระบวนการทำแป้งเหล่านี้ได้ที่หมู่บ้านแผ่นกระยอ อำเภอท่าบ่อ ตั้งอยู่บริเวณเส้นทางจากอำเภอหนองสองห้องไปอำเภอท่าบ่อ หากถึงแล้วจะมองเห็นตะแกรงไม้ไผ่ตากแผ่นกระยออยู่เป็นระยะริมทาง

หรือใครอยากซดอะไรร้อนๆ ขอแนะนำว่าห้ามพลาด “ร้านข้าวเปียกเจ๊งา” ในตัวเมืองหนองคาย เป็นเมนูที่ผสมผสานระหว่างความเป็นไทย ลาว และญวน ทำจากเส้นแป้งข้าวเจ้าเนื้อหนึบ ต้มกับน้ำซุปกระดูกหมู ให้สัมผัสนุ่มละมุนลิ้น ใครที่ชอบความหลากหลายของเครื่องแนะนำสูตรแรมโบ้ กินกับหมูกรอบและไข่ต้มยางมะตูมเข้ากันอย่างไร้ที่ติ ส่วนเคล็ดลับความอร่อยอื่นๆ ของร้านอยู่ที่การเลือกใช้ หัวหอม กระเทียม รากผักชี เพื่อให้น้ำซุปหวานหอมปรุงรสให้ธรรมชาติ เน้นให้เค็มจากเกลือธรรมชาติ ใครผ่านไปผ่านมากินก็อร่อยจนต้องขอเพิ่มอีกชาม

จุดเด่นของหนองคายอีกอย่างคือความหลากหลายทางวัฒนธรรมและชาติพันธุ์ทั้งไทย ลาว จีน เวียดนาม และชาวตะวันตก ที่สามารถอยู่ร่วมกันได้อย่างกลมกลืนและกลมเกลียว โดยมี “สะพานมิตรภาพไทย-ลาว แห่งที่ 1” จุดเชื่อมสู่ภูมิภาคอินโดจีนเชื่อมต่อหมู่ที่ 1 คุ้มจอมมณี ตำบลมีชัย อำเภอเมืองหนองคาย จังหวัดหนองคายของประเทศไทย เข้ากับบ้านท่านาแล้ง เมืองหาดซายฟอง นครหลวงเวียงจันทน์ของประเทศลาว เพื่อเป็นการรองรับประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนในปี 2558

หนองคายมีแหล่งท่องเที่ยวกระจายทั่วทั้งจังหวัด บางแห่งยังไม่เป็นที่รับรู้ของนักท่องเที่ยวโดยทั่วไป ส่วนใหญ่เป็นสถาปัตยกรรมโบราณแบบโคโลเนียลอายุนับร้อยปี ก่อสร้างด้วยฝีมือช่างเวียดนาม เช่น “จวนผู้ว่าราชการจังหวัดหนองคาย” ตั้งอยู่ในอำเภอเมืองหนองคาย สร้างขึ้นในสมัยพระปทุมเทวาภิบาล (เยี่ยม เอกสิทธิ์) เป็นข้าหลวงประจำจังหวัดหนองคาย เพื่อต้อนรับข้าหลวงใหญ่ฝรั่งเศสแห่งสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาวให้สมฐานะประเทศเอกราช ตลอดจนเคยเป็นสถานที่ประทับของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชฯ และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ฯ เมื่อครั้งเสด็จเยี่ยมราษฎรในจังหวัดหนองคาย

จวนแห่งนี้มีลักษณะเป็นอาคารทรงปั้นหยา 2 ชั้น หลังคาจั่ว ตัวอาคารทาด้วยสีครีมพาสเทล ตัดกับบานประตูหน้าต่างสีเขียวขี้ม้า สง่างามแบบโคโลเนียลสไตล์ฝรั่งเศสผสมเวียดนาม ชั้นล่างมีห้องแสดงทำเนียบผู้ว่าราชการจังหวัดตั้งแต่อดีตถึงปัจจุบัน ด้านบนเป็นห้องพักจัดวางข้าวของเครื่องใช้ ตู้โต๊ะเตียงไม้จากยุคก่อนที่หาดูที่ไหนไม่ได้อีกแล้ว ตัวอาคารก่อสร้างเสร็จในปี 2472 และยังใช้งานมาจนถึงปัจจุบัน และยังได้ขึ้นทะเบียนสถาปัตยกรรมดีเด่นประจำปี 2544 จากสมาคมสถาปนิกสยาม ในพระบรมราชูปถัมภ์

ไม่ใกล้ไม่ไกลกันมีสถาปัตยกรรมเก่าแก่แบบโคโลเนียลให้ชมอีกแห่ง คนในท้องถิ่นเรียกกันติดปากว่า “บ้านทวด” ปัจจุบันเป็นคาเฟ่น่ารักภายในบ้านเก่าอายุร่วมร้อยปี บ้านทวดถูกบันทึกไว้ว่าเป็นบ้านปูน 1 ใน 3 หลังแรกของจังหวัดหนองคาย ตามคำบอกเล่าว่าย้อนกลับไปราว 100 ปีก่อนนั้นมีชาวจีนสามพี่น้องเดินทางมาประกอบอาชีพค้าขายแถบนี้ วันเวลาแห่งความขยันออกผลเป็นเม็ดเงินจำนวนมาก กระทั่งสามารถสร้างบ้านปูนในหนองคายได้ทั้งหมด 3 หลัง โดยสามพี่น้องได้ว่าจ้างช่างชาวเวียดนามเป็นผู้รังสรรค์ความงามของบ้านทุกหลัง ภายนอกโดดเด่นด้วยซุ้มประตูโค้งทรงเกือกม้า มีการประดับตกแต่งด้วยบัวปูนปั้นรอบกรอบหน้าต่างเพิ่มความอ่อนช้อยด้วยไม้ฉลุลายพรรณพืชด้านบน การตกแต่งภายในผสมผสานความร่วมสมัยและกลิ่นอายโคโลเนียลได้อย่างลงตัว

ทายาทเจ้าของบ้านเลือกใช้พื้นที่บริเวณผนังเล่าเรื่องเมืองหนองคายผ่านภาพวาดแผนที่สถานที่ท่องเที่ยวต่างๆ ในหนองคาย ด้านในสุดของตัวอาคารเป็นพื้นที่เปิดโล่งจากชั้นล่างขึ้นไปถึงระเบียงชั้น 2 โปร่งโล่งสวยงามน่านั่ง เหมาะแก่การผ่อนคลายบนชิงช้าทำเอง หรือจะเอนกายลงบนเก้าอี้ยุโรปในสวนแสนร่มรื่นก็ยังได้

แต่ถ้าถามถึงคนรุ่นใหม่รักบ้านเกิดที่หันหน้ากลับมาพัฒนาเมืองให้สดใสสร้างสรรค์ แนะนำให้เดินทางมายัง “DETAiL Specialty Coffee” คาเฟ่ที่เสิร์ฟกาแฟพิเศษ (SpecialtyCoffee) คุณภาพเยี่ยม ก่อตั้งโดยคนหนองคาย รุนใหม่ที่ผ่านประสบการณ์การทำธุรกิจกาแฟมานานก่อนตัดสินใจปล่อยของด้วยการสร้างสถานที่แห่งนี้ขึ้น

ตัวร้านในตู้คอนเทนเนอร์ดีไซน์โมเดิร์นกึ่งอินดัสเทรียล ทางเข้าเป็นประตูเหล็กบานใหญ่ ภายในเด่นด้วยเฟอร์นิเจอร์เหล็กผสมไม้ท่ามกลางงานกราฟฟิตี้จัดจ้าน แต่ที่พิเศษกว่าใครในหนองคายคือร้านนี้มีเมล็ดกาแฟอาราบิก้าที่มีคุณภาพสูงจากทุกมุมโลก ดังคำกล่าวที่ว่า “กาแฟที่ดีที่สุด จากสุดยอดกาแฟทั่วโลก” ส่วนอุปกรณ์ชงกาแฟนั้นก็หลากหลายได้มาตรฐานสากลไม่แพ้กันทั้งเครื่องชงกาแฟด้วยไอน้ำ (Espresso Machine) อุปกรณ์ทำกาแฟดริป และเครื่องทำกาแฟไซฟอน (Siphon) หรือที่บางคนรู้จักในชื่อ Vacuum Coffee อุปกรณ์ชงกาแฟสุญญากาศเป็นแห่งแรกและแห่งเดียวในจังหวัดเชียวล่ะ 

ถ้าอยากหาสถานที่ท่องเที่ยวและพักผ่อนซึ่งสามารถหย่อนได้ทั้งกายและใจแบบเพลินๆ เพื่อเติมพลังให้กับชีวิต จังหวัดหนองคายน่าจะเป็นจุดหมายที่เติมเต็มความต้องการนี้ได้อย่างดี