365 วัน มหัศจรรย์เมืองน่าเที่ยว : 5 สิ่งต้องห้ามพลาด ลำพูน : 5 Must Do In Lamphun

จัดขึ้นภายในวัดพระธาตุหริภุญชัย ในช่วงประเพณีลอยกระทง เพื่อให้ประชาชนผู้มีจิตศรัทธานำประทีปโคมไฟมาถวายเป็นพุทธบูชาพระธาตุหริภุญชัย และถวายสักการะพระนางจามเทวี ปฐมกษัตริย์แห่งเมืองลำพูน ภายในวัดจะประดับประดาไปด้วยโคมสีสันสดใสที่นำมาถวายบูชา

ปกาเกอะญอเป็นกลุ่มชาติพันธ์ที่อาศัยอยู่เป็นจำนวนมากในอำเภอลี้ จังหวัดลำพูน โดยมีวิถีชิวิต ศิลปวัฒนธรรม และการแต่งกายประจำกลุ่ม มีการแสดงท้องถิ่นชุดระบำชาวเขาที่เป็นเอกลักษณ์ โดยสามารถชมได้ที่ชุมชนคุณธรรมฯ วัดพระพุทธบาทห้วยต้ม

เป็นการฟ้อนรำ ณ บริเวณลานอนุสาวรีย์พระนางจามเทวี เพื่อเป็นการเทอดพระเกียรติและแสดงความเคารพ กตัญญูต่อพระนางจามเทวี ปฐมกษัตริย์ของลำพูน โดยสตรีที่ฟ้อนรำจะแต่งกายด้วยชุดไทยล้านนา นุ่งซิ่น มวยผมประดับด้วยดอกไม้สวยงาม ปกติแล้วจะฟ้อนรำกันในงานวันพระแม่นั่งเมือง และงานสำคัญอื่น ๆ ของจังหวัดลำพูน

จัดขึ้นภายในวัดพระธาตุหริภุญชัย เป็นประเพณีที่เกิดขึ้นโดยชาวยอง หรือกลุ่มชาติพันธุ์ลื้อ ที่อพยพมาตั้งถิ่นฐานภายในจังหวัดลำพูน เป็นการทำบุญประจำปีก่อนออกพรรษาของผู้หญิงที่ยังไม่แต่งงาน ภายในงานจะนำประวัติของหญิงสาวผู้ที่ทานสลากย้อมมาแต่งเป็นคำประพันธ์ที่เรียกว่าฮ่ำกะโลง ลักษณะเช่นเดียวกับการฮ้องขวัญนาค ซึ่งเชื่อกันว่าหญิงสาวจะได้รับอานิสงส์ผลบุญสูงเทียบเท่าการบวชของผู้ชาย โดยต้นสลากย้อมจะทำด้วยต้นไม้หรือกิ่งไม้สูง มีร่มกางที่ปลายยอด แขวนปัจจัยไทยทาน เครื่องใช้ในชีวิตประจำวันและประดับด้วยกระดาษหลากสีสวยงามก่อนจะนำไปถวายเป็นทาน

จัดขึ้นทุกวันที่ 9-11 มิถุนายนของทุกปี ณ วัดดอยติ เพื่อรำลึกถึงคุณูประการและคุณงามความดีของท่าน ซึ่งเป็นผู้มีบทบาทสำคัญในการสร้างและบูรณะพุทธศาสนสถานหลายแห่งทั่วภาคเหนือของประเทศไทย โดยใช้การตีกลองบูชาเพื่อประกาศถึงคุณงามความดีของครูบาศรีวิชัยให้ดังก้องฟ้า โดยใช้กลองล้านนาทุกรูปแบบมาตีถวายบูชายาวต่อเนื่อง 1 นาที

เมนูที่ได้รับคัดเลือกให้เป็น "1 จังหวัด 1 เมนู เชิดชูอาหารถิ่น ประจำปีงบประมาณ พ.ศ.2566 จากกรมส่งเสริมวัฒนธรรม เป็นแกงฮังเลที่มีลักษณะเด่นในเรื่องรสชาติและวัตถุดิบที่ใส่ลำไยและลำไยอบแห้งเข้ามาเพิ่ม ทำให้ที่มีรสชาติหวาน หอม มีกลิ่นที่เป็นเอกลักษณ์ จึงทำให้ แกงฮังเลลำไยแตกต่างจากแกงฮังเลทั่วไป สามารถหาชิมได้หลายร้านในจังหวัดลำพูน

เป็นการนำลำไยซึ่งเป็นผลไม้ของดีของจังหวัดลำพูนมาเป็นส่วนผสมในข้าวซอย จะทำให้มีรสชาติหวานจากธรรมชาติ รสชาติกลมกล่อม สามารถช่วยตัดรสเค็มและความเผ็ดของเครื่องเทศได้อย่างดี

เมนูที่มีรสชาติโดดเด่นเป็นเอกลักษณ์ ด้วยน้ำซุปของก๋วยเตี๋ยวที่ใส่ลำไยอบแห้งแทนการปรุงรสด้วยน้ำตาล ทำให้มีรสหวานและกลิ่นหอมอันเฉพาะตัว และมีเนื้อลำไยเพิ่มรสสัมผัสที่แตกต่างจากก๋วยเตี๋ยวที่อื่น ๆ 

ไส้อั่วร้านดังของจังหวัดลำพูน อายุกว่า 50 ปี ด้วยรสเครื่องเทศที่กลมกล่อม ไม่เค็มและเผ็ดจนเกินไป ใช้เนื้อหมูสันคอผสมสามชั้นเพียงเล็กน้อย ทำให้ไส้อั่วยายปี๋มีรสชาติอร่อย ไม่มันและเลี่ยน และอีกหนึ่งความพิเศษของไส้อั่วที่นี่คือไม่ได้เป็นเส้นขดอย่างเช่นไส้อั่วทั่วไป แต่เป็นแท่งตรง ทำให้สามารถตัดรับประทานได้ง่าย

ด้วยผลผลิตลำไยที่มีเป็นจำนวนมากในจังหวัดลำพูน จึงมีการนำลำไยมาแปรรูปและนำไปเป็นส่วนผสมของอาหารและเครื่องด้วยหลากหลายอย่าง รวมไปถึงกาแฟ ที่ทั้งใช้ทั้งน้ำลำไยสด และลำไยอบแห้งมาผสมกับกาแฟที่มีรสชาติเข้มข้น ทำให้กาแฟมีกลิ่นหอมของลำไยที่มีกลิ่นเป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัว และรสชาติหวานกลมกล่อม สามารถใช้ทดแทนความหวานของน้ำตาลได้เป็นอย่างดี มีจำหน่ายในคาเฟหลายร้านในจังหวัดลำพูน

นักท่องเที่ยวจะได้นั่งรถรางชมเมืองเก่าของจังหวัดลำพูน จำนวน 11 แห่ง ได้แก่ วัดพระธาตุหริภุญชัยฯ พิพิธภัณฑ์ชุมชนเมืองลำพูน คุ้มเจ้ายอดเรือน อนุสาวรีย์พระนางจามเทวี วัดจามเทวี วัดมหาวัน วัดพระคงฤาษี วัดสันป่ายางหลวง โบราณสถานกู่ช้างกู่ม้า วัดพระยืน และวัดต้นแก้ว สามารถขึ้นรถรางได้ที่ลานหน้าวัดพระธาตุหริภุญชัย วันละ 2 รอบ เวลา 09.30 น. และ 13.30 น. ค่าบริการ เด็ก 20 บาท ผู้ใหญ่ 50 บาท

รถสามล้อถีบในอดีตเคยเป็นขนส่งสาธารณะหลักของจังหวัดลำพูน ปัจจุบันแม้จะมีการใช้บริการลดน้อยลง แต่ยังคงมีคนพื้นที่ใช้บริการจนกลายเป็นภาพคุ้นตาของคนในจังหวัดลำพูน บางคนใช้บริการตั้งแต่เด็กจนโต จนกลายเป็นเหมือนนั่งรถที่มีญาติสนิทปั่นให้ โดยจุดจอดหลักอยู่ที่หน้าโรงพยาบาลจังหวัดลำพูน เพื่อรับผู้โดยสารกลับบ้านในเมือง หรือไปส่งที่คิวรถลี้เพื่อกลับต่างอำเภอ 

เป็นสะพานทางรถไฟสีขาวข้ามผ่านลำน้ำแม่ทา มีลักษณะรูปทรงโค้ง ทาสีขาว มีรูปแบบสถาปัตยกรรมแบบตะวันตก อยู่ถัดจากอุโมงค์ขุนตาน ความแตกต่างของสะพานแห่งนี้กับสะพานรถไฟอื่น คือ เป็นโครงคอนกรีตเสริมเหล็ก ทาสีขาว มีความยาว 87.3 เมตร สร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2462 ปกติสะพานรถไฟจะสร้างด้วยเหล็กสีดำ เพราะสามารถทนต่อแรงสะเทือนและอ่อนตัวได้ดีกว่า แต่เนื่องจากช่วงเวลาที่สร้างสะพานเป็นภาวะสงคราม จึงไม่สามารถหาเหล็กมาสร้างสะพานได้ แต่ด้วยการคำนวณและควบคุมงานอย่างดี ทำให้สะพานทาชมภูยังคงใช้งานได้อยู่จนถึงทุกวันนี้

เป็นน้ำตกหินปูนที่เกิดจากลำน้ำในห้วยแม่ก้อไหลผ่านหินดินดานเทาดำและหินทรายของหน้าผาที่มีความสูงต่างระดับลดหลั่นกันลงมาทั้งหมด 7 ชั้น เนื่องจากบริเวณดังกล่าวเป็นหินปูน จึงทำให้บริเวณน้ำตกมีหินงอกหินย้อยสวยงามตามธรรมชาติ และยังมีแอ่งน้ำขนาดใหญ่สีเขียวใส มีปลาอาศัยอยู่มากมาย เป็นส่วนหนึ่งของอุทยานแห่งชาติแม่ปิง

เป็นอุโมงค์รถไฟที่ยาวที่สุดในประเทศไทย มีความยาว 1.3 กิโลเมตร และตั้งอยู่จุดที่สูงที่สุดของเส้นทางรถไฟในประเทศไทยด้วยเช่นกัน ปากอุโมงค์ก่อด้วยอิฐสีแดงและมีตราครุฑสีแดงบนพื้นเหลืองประดิษฐานอยู่เหนือปากอุโมงค์ ตั้งอยู่ท่ามกลางป่าไม้สีเขียวร่มรื่น ทำให้สีสันของอุโมงค์โดดเด่นสวยงาม เป็นทั้งเส้นทางคมนาคม ที่ท่องเที่ยวทางประวัติศาสตร์และธรรมชาติที่ผสานกันอย่างลงตัว

ผ้ายกดอก คือผ้าที่ทอยกลวดลายให้นูนสูงขึ้นกว่าผืนผ้า โดยเลือกยกบางเส้นและข่มบางเส้น แล้วพุ่งกระสวยไปในระหว่างกลางด้วยเส้นไหมสีต่าง ๆ ซึ่งเทคนิคในการทอยกให้เกิดลวดลายนี้เรียกว่า เทคนิคการยกดอก โดยเอกลักษณ์ของจังหวัดลำพูนจะใช้เส้นไหมสีต่าง ๆ แทนดิ้นเงินหรือดิ้นทองที่นิยมใช้ในผ้ายกดอกทั่วไป ลวดลายที่เป็นเอกลักษณ์ของจังหวัดลำพูนจะเป็นลวดลายดอกไม้ เช่น ลายดอกพิกุล ลายดอกแก้ว ดังนั้นจึงเรียกว่า "ผ้าไหมยกดอก" หรือ "ผ้าไหมยกดอก ลำพูน" ปัจจุบันมีทั้งการใช้ผ้าไหมและผ้าฝ้ายในการนำมาทอยกดอง

ลำพูน เป็นจังหวัดที่มีกลุ่มคนชาติพันธุ์ที่หลากหลายที่สุดในภาคเหนือ เช่น ยวน โยนก ไทใหญ่ ยางแดง เขิน ลื้อ ลั้วะ และมอญ ซึ่งมีเอกลักษณ์ของสี ลวดลาย ลักษณะของผ้าแตกต่างกันไปตามแต่ละกลุ่ม โดยลวดลายต่าง ๆ ของผืนผ้าเกิดจากการนำเอาลักษณะเด่นจากสิ่งที่พบเห็นในธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมรอบตัว ข้าวของเครื่องใช้ในชีวิตประจำวัน ตลอดจนประเพณีและคตินิยมของชนเผ่ามาประยุกต์ถ่ายทอดลงสู่ลวดลายบนผืนผ้าได้อย่างงดงาม ด้วยเทคนิคการสร้างสรรค์ที่หลากหลาย ทั้งการจก การทอยกดอกการมัดหมี่การปักด้วยด้ายหรือไหมพรมหลากสี ดูสวยงามน่าใช้งาน

ลำไยถือเป็นผลไม้ขึ้นชื่อของจังหวัดลำพูน และปลูกกันแทบทุกพื้นที่ภายในจังหวัด ทำให้ได้ผลผลิตเป็นจำนวนมาก นำมาสู่การแปรรูปเป็นลำไยอบแห้ง ที่มีคุณภาพสูง เนื้อสีทองสวย รสชาติหวาน และยังคงกลิ่นหอมเฉพาะตัวของลำไย สามารถนำไปเป็นของฝากและต่อยอดเป็นส่วนประกอบของอาหารและขนมอื่น ๆ ได้หลากหลาย เช่น ข้าวซอยลำไย กาแฟลำไย วุ้นลำไย เป็นต้น

บ้านแม่ทาเป็นแหล่งผลิตไม้แกะสลักเป็นรูปแบบต่าง ๆ เช่น รูปคน รูปสัตว์ นำมาประกอบกับเครื่องใช้ภายในบ้าน เครื่องประดับบ้าน ของเล่นเด็ก เช่น เก้าอี้ ตู้ โต๊ะ เป็นอุตสาหกรรมภายในครัวเรือนที่จำหน่ายทั้งในไทยและต่างประเทศ 

เป็นแหล่งผ้าฝ้ายทอมือที่ใหญ่ที่สุดในไทย จุดเด่นผ้าฝ้ายบ้านดอนหลวง-หนองเงือก จะทอมือแบบโบราณ เน้นลาย 4 และ 6 ตะกอ ช่วยให้เนื้อผ้านุ่มและเหนียว อีกทั้งชาวบ้านได้พัฒนารูปแบบให้หลากหลาย ทั้งเป็นเสื้อผ้า เครื่องแต่งกาย เครื่องประดับ กระเป๋า ปลอกหมอน ผ้าคลุมเตียง ฯลฯ ทั้งขายหน้าร้านภายในบ้านดอนหลวง-หนองเงือก และเป็นแหล่งส่งออกผลิตภัณฑ์ให้กับร้านค้าใหญ่ๆ ในจังหวัดลำพูนและจังหวัดเชียงใหม่

เป็นกิจกรรมที่ส่งเสริมให้นักกีฬาหรือผู้ที่สนใจในการตีกอล์ฟเข้ามาเล่นกอล์ฟ ณ จังหวัดลำพูน ซึ่งมีบรรยากาศและอากาศที่ดี เหมาะกับกีฬากลางแจ้ง ซึ่งมีสนามกอล์ฟกระจายอยู่ภายในจังหวัดหลายแห่ง เพื่อนักกอล์ฟและนักท่องเที่ยวชาวไทยทั้งประเทศ ที่เดินทางมาเล่นกอล์ฟกับเพื่อนหรือครอบครัว ซึ่งเมื่อเล่นกอล์ฟเสร็จแล้วก็ยังสามารถไปเที่ยวชมสถานที่ท่องเที่นวที่น่าสนใจในจังหวัด ลำพูน เป็นการกระตุ้นเศรษฐกิจและการท่องเที่ยว

ลำพูนเป็นจังหวัดที่มีประวัติยาวนานตั้งแต่สมัยทวารวดี และเป็นจังหวัดที่เล็กที่สุดในภาคเหนือ ที่ยังคงเสน่ห์วิถีชีวิตที่เรียบง่าย สงบ ซึ่งภายในตัวเมืองลำพูนยังคงมีการอนุรักษ์บรรยากาศเก่า ๆ ไว้ทั้งอาคารบ้านเรือน วัด และคุ้ม เหมาะแก่การปั่นจักรยานชมความงามของเมือง พร้อมเรียนรู้ประวัติศาสตร์ผ่านสถานที่ต่าง ๆ เช่น วัดพระธาตุหริภุญชัย คุ้มเจ้ายอดเรือน วัดมหาวันวนาราม หรือจะปั่นเลาะแม่น้ำปิงชมความงามของธรรมชาติ

เนื่องจากลำพูนเป็นจังหวัดเล็ก ๆ สถานที่ต่าง ๆ ตั้งอยู่ไม่ไกลกัน สามารถทำให้เดินเล่นชมเมืองผ่านสถานที่ท่องเที่ยวและสถานที่น่าสนใจต่าง ๆ ได้อย่างสะดวกสบาย เช่น พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติหริภุญไชย วัดขามเทวี อนุสาวรีย์พระนามจามเทวี ซึ่งมีเส้นทางเดินหลายเส้นให้นักท่องเที่ยวเลือกเดินได้ตามความสนใจ

เส้นทางวิ่งเทรลในอุทยานแห่งชาติดอยขุนตาล ระยะทางเริ่มต้น 5 กิโลเมตร ที่ผ่านความร่มรื่นของป่าไม้สีเขียว เส้นทางศึกษาธรรมชาติ น้ำตกตาดเหมย อุโมงค์ขุนตาล และเนินเขาขึ้นลงน้อยใหญ่ เป็นเส้นทางที่ทั้งได้ออกกำลังกายและได้ชมความงามของธรรมชาติอุดมสมบูรณ์ได้ในคราวเดียว

เส้นทางวิ่งเทรลผ่านสถานที่ท่องเที่ยวของอุทยานแห่งชาติแม่ปิง เช่น ทุ่งกิ๊ก ผาแดงหลวง ที่สามารถมองเห็นแม่น้ำปิงทอดยาวไปจนสุดลูกหูลูกตา ชมทิวทัศน์ได้ในแบบ 360 องศา ระยะทางเริ่มต้น 6 กิโลเมตร เป็นการร่วมส่งเสริมการท่องเที่ยวและช่วยสร้างรายได้ให้กับชุมชนในพื้นที่