เกาะหลีเป๊ะงามตา สมบูรณ์พืชพันธุ์และธรณีวิทยา ใต้ทะเลสวยนักหนาตะรุเตา

หลายคนอาจไม่รู้ว่าในแดนใต้มีเมืองน่ารักขนาดนี้ซ่อนตัวอยู่ 'สตูล’ เป็นเมืองเล็กหากวัดจากขนาดของพื้นที่ แต่เมื่อมองในมิติของความหลากหลายนั้นสตูลใหญ่ไม่แพ้จังหวัดใดในประเทศไทย ทั้งวัฒนธรรมที่สะท้อนผ่านอาหารการกินและแหล่งท่องเที่ยวน่าสนใจหลายสิบแห่งไล่เรียงตั้งแต่ทะเลสวย ผืนป่าเขียวชอุ่มไปจนถึงชุมชนเล็กๆ กลางหุบเขา

ยิ่งเมื่อเราได้เดินทางมาสัมผัสกับเมืองนี้ อย่างใกล้ชิดสตูลยิ่งน่ารักกว่าที่เราคิดมากนัก เริ่มต้นจากเสน่ห์ของวัฒนธรรมผสมระหว่างชาวไทยพุทธและไทยมุสลิมซึ่งมีให้เห็นตั้งแต่เช้าตรู่ โดยเฉพาะในละแวกชุมชนใจกลางเมืองที่ผู้คนต่างพากันออกมาจับจ่ายซื้อหาอาหารเช้ากันอย่างคึกคัก อาทิ ร้านติ่มซำ อาหารเช้าแบบชาวจีนที่มีให้เลือกชิมนับสิบร้าน ทว่าร้านที่ชาวสตูลถูกใจและแนะให้เราลองชิมคือ ‘โกอ้วน ติ่มซํา’ ร้านติ่มซำขนาดกะทัดรัดที่เปิดบริการความอร่อยตั้งแต่ฟ้ายังไม่สาง

ความโดดเด่นของร้านโกอ้วนนั้นนอกจากอยู่ตรงความอร่อย ยังอยู่ตรงความใส่ใจเลือกสรรวัตถุดิบจากท่าเรือที่ตั้งอยู่ไม่ไกลกัน นั่นทําให้ติ่มซำของร้านโกอ้วนมีทั้งกั้งตัวใหญ่ กุ้งสดใหม่เรื่อยไปถึงบักกุ๊ดเต๋ชามโต หรือกระดูกหมูตุ๋นยาจีนรสเผ็ดร้อนที่สืบทอดสูตรลับกันมาตั้งแต่รุ่นคุณพ่อ นอกจากนั้นยังมีโจ๊กเนื้อเนียนเสิร์ฟ ร้อนๆ สำหรับใครที่ต้องการแป้งมาเติมพลังงานยามเช้าด้วย

จบมื้อจากร้านติ่มซำคุณภาพเยี่ยม ในตัวเมืองสตูลยังมีอาหารเช้าอีกหลายแบบให้เลือกลิ้มรส หนึ่งในนั้นคือร้านโรตีตำรับชาวมุสลิมที่มีให้เลือกมากมายหลายร้าน โดยร้านที่คนท้องถิ่นลงความเห็นเป็นเสียงเดียวว่าอร่อยและราคาสบายกระเป๋าคือ ‘ร้านโรตีชาทอง’ ร้านโรตีในห้องแถวไม้อายุเกือบร้อยปีที่มีสตรีชาวมุสลิมอายุค่อนศตวรรษเป็นผู้กำกับการปรุง เมนูเด็ดของร้านนี้หนีไม่พ้นบรรดาโรตีที่มีให้ เลือกทั้งแบบกรอบนอกนุ่มใน หนานุ่ม รวมถึงโรตีไข่ดาวทั้งแบบสุกและยางมะตูม หรือใครชอบรสชาติเข้มข้นจัดจ้าน ร้านโรตีชาทองก็มี ‘โรตีน้ำแกง’ แป้งโรตีทอดกรอบหอมกลิ่นเนย เสิร์ฟเคียงกับน้ำแกงเคี่ยวจากกะทิและพริกแกง โขลกมือ จึงเชื่อถือได้ในเรื่องความอร่อย

อิ่มท้องกับอาหารเช้าเรียบร้อย เข้าช่วงสายเมืองสตูลก็มีอีกหลายสถานที่พร้อมให้เราก้าวเข้าไปสัมผัส หนึ่งในนั้นคืออุทยานแห่งชาติแห่งสำคัญอย่าง ‘ทะเลบัน’ ป่าฝนเขียวชอุ่มในพื้นที่อุ้มน้ำในอำเภอควนโดน ห่างจากตัวเมืองสตูลเพียงไม่กี่สิบกิโลเมตร โดยจุดเด่นของทะเลบันอยู่ตรงความอุดมสมบูรณ์ของป่าฝนที่มีกลิ่นอายลมทะเลจางๆ ให้เราสัมผัสตลอดทั้งปี กว่านั้นยังเป็นต้นน้ำสำคัญของจังหวัดสตูลที่ไหลเรื่อยกลายเป็นน้ำตกใหญ่ ทั้งน้ำตกยาโรย น้ำตกโตนปลิว รวมถึงน้ำตกวังสายทอง น้ำตกหินปูนสูงหลายชั้นที่มีน้ำใส ไหลให้ชื่นชมตลอดทั้ง

อีกหนึ่งไฮไลต์น่าสนใจเมื่อเดินทางมาถึงทะเลบัน คือสัตว์ป่าหาชมยาก ทั้งลิง ค่าง บ่าง ชะนี ที่ส่งเสียงเรียกความสนใจเราตั้งแต่ก้าวเข้ามาเยือน รวมถึง ‘เขียดว้าก’ เขียดตัวใหญ่ที่พบมากในเขตป่าชื้นฝน มีเอกลักษณ์ตรงเสียงร้องคล้ายลูกสุนัข ทำให้เขียดว้ากได้รับสมญาจากคนท้องถิ่นว่า ‘หมาน้ำ’ และเป็น สิ่งมีชีวิตที่ช่วยยืนยันความอุดมสมบูรณ์ของป่าแดนใต้แห่งนี้ได้เป็นอย่างดี

นอกจากความสดชื่นของป่าใหญ่ สตูลยังมีสถานที่ท่องเที่ยวทางธรรมชาติอีกมากมายรอเราอยู่ อาทิ อุทยานแห่งชาติตะรุเตาอันโด่งดัง ซึ่งเป็นแหล่งวางไข่ของเต่าทะเล และเป็นที่อาศัยของนกหลากหลายสายพันธุ์ ทั้งยังเป็นสถานที่สำคัญทางประวัติศาสตร์ด้วยเคยเป็นทัณฑสถานและนิคมฝึกอาชีพของนักโทษสมัยก่อนสงครามโลกครั้งที่ 2 นอกจากนี้ ยังมีอีกหลายเกาะน้ำใสให้เราล่องเรือเข้าไปเยี่ยมชม ทั้งเกาะหลีเป๊ะ แหล่งดำน้ำดูปะการังที่มีชื่อเสียงระดับโลก รวมถึงปราสาทหินพันยอด ขุมทรัพย์กลางทะเลสตูล โดดเด่นด้วยชั้นหินลักษณะคล้ายยอดปราสาทขนาดใหญ่โผล่พ้นน้ำทะเลใสสีเขียวมรกต ซึ่งนักท่องเที่ยวสามารถพายเรือคายัคลัดเลาะแนวหินเที่ยวชมได้ตามใจ

ถัดจากเกาะสวยน้ำใส ในตัวเมืองสตูลยังมีอีกหลายสถานที่ท่องเที่ยวทรงเสน่ห์ไม่แพ้จังหวัดใด ไล่มาตั้งแต่ศาสนสถานสำคัญของศาสนาอิสลามอย่าง ‘มัสยิดกลางจังหวัดสตูล’ หรือมัสยิดมำบัง โดยคำว่า มำบัง เป็นภาษามลายูหมายถึงพื้นที่จังหวัดสตูลในยุคก่อนกลายเป็นส่วนหนึ่งของประเทศไทย ความ โดดเด่นของมัสยิดแห่งนี้อยู่ที่อาคารรูปโดมขนาดใหญ่ซึ่งบนยอดปรากฏสัญลักษณ์ดาว และพระจันทร์เสี้ยว แสดงถึงการเผยแผ่ศาสนาอิสลามในดินแดนทางใต้เมื่อหลายร้อยปีก่อน บริเวณด้านในตกแต่งด้วยกระเบื้องเคลือบและกระจกใส มีโถงเปิดโล่งสำหรับปฏิบัติศาสนกิจ เช่น การละหมาดประจำวัน รวมถึงการประกอบ พิธีกรรมทางศาสนาซึ่งเปิดให้คนต่างศาสนาเข้ามาเยี่ยมชมได้เช่นกัน

อิ่มเอมกับสถาปัตยกรรมทางศาสนาแล้วอย่าเพิ่งรีบรุดไปไหน เพราะใกล้กับมัสยิดมำบังมีร้านอร่อยรอให้เราไปฝากท้องอยู่อีกถึง 2 ร้าน ร้านแรกนั้นเป็นร้านอาหารสไตล์มลายู ‘บุหงา รัมปัย’ โดดเด่นด้วยเมนูอาหารแบบชาวมุสลิมพื้นถิ่นหากินยาก ทั้งแกงตูมิส แกงกะทิข้นคลักใส่เนื้อปลาชิ้นโต รสชาติหวานนำ เผ็ดตาม และมีรสชาติของส้มมะขามให้ความเปรี้ยวติดปลายลิ้น หรือจะข้าวยำตำรับชาวใต้แท้ๆ ที่ซอยผักพื้นบ้านจนละเอียดยิบ ก่อนนำไปคลุกเคล้ากับน้ำบูดูสูตรพิเศษที่ใช้ไตปลาหมัก อย่างพิถีพิถันกระทั่งได้เครื่องปรุงรสนัวเข้มข้น ช่วยเสริมให้จานข้าวยำอร่อยเป็นพิเศษ

มากกว่าอาหารอร่อย ร้านบุหงารัมปัยยังเป็นจุดแวะจับจ่ายของแม่บ้านชาวสตูล ด้วยภายในร้านนั้นมีมุมขายวัตถุดิบพื้นบ้านนานาชนิดที่มั่นใจได้ว่าปราศจากสารพิษอย่างแน่นอน ทั้งยังมีของฝากน่ารักฝีมือกลุ่มแม่บ้านในละแวกใกล้เคียงวางขายให้เลือกซื้ออย่างละลานตา โดยเฉพาะ ‘ขนมพริก’ แป้งผสมพริกไทยอบกรอบรสเผ็ดร้อน ที่สะท้อนความรุ่มรวยเรื่องเครื่องเทศของจังหวัดสตูล เมืองที่น้อยคนจะรู้ว่ามีของดีคือพริกไทยสายพันธุ์เก่าแก่ที่ให้รสร้อนแรงไม่แพ้พริกไทยจากถิ่นไหนเลย

ส่วนอีกหนึ่งร้านอร่อยถัดมา เราขอชวนมาชิม ‘ร้านน้องณี’ ร้านอาหารใต้รสจัดจ้านที่ขึ้นชื่อเรื่องความถึงเครื่องของวัตถุดิบสดใหม่ ที่เลือกสรรมาจากสะพานปลาบริเวณปากบารา น่านน้ำสำคัญของจังหวัดสตูล ความเด็ดนอกจากจะอยู่ในเมนูพื้นบ้านอย่างแกงส้มไข่ปลาริวกิว หอยเจดีย์ผัดฉ่า และบรรดาของทะเลนานาชนิดที่มีให้เลือกสั่งกันนับสิบอย่าง ร้านน้องณียังมีสถานะเป็นร้านยอดนิยมของครอบครัวชาวสตูลมานานนับสิบปี บรรยากาศของร้านนี้จึงอบอุ่นและมีเสน่ห์ไม่เหมือนใคร

หลังเที่ยวชมจังหวัดสตูลจนถ้วนทั่วแล้ว ลองเดินทางมาปิดทริปกันบริเวณชายแดน ไทย-มาเลเซียอย่าง ‘ตลาดวังประจัน’ ตลาดค้าส่งที่มีสินค้าจากมาเลเซียวางขายให้เลือก ช้อปกันหนำใจ กว่านั้นยังมีโซนสินค้าปลอดภาษีให้เราข้ามชายแดนไปจับจ่ายอย่างสบายกระเป๋าอีกด้วย และความน่ารักของจังหวัดเล็กๆ อย่างสตูลเหล่านี้เองคือคำตอบว่าทำไมเราถึงหลงรักจังหวัดนี้เข้าอย่างจัง กระทั่งอยากชวนให้ใครต่อใครมาเยี่ยมชมจังหวัดเมืองรองแห่งนี้ด้วยตาของตัวเอง