นอกจากอุดรธานีจะเป็นแหล่งมรดกโลกแห่งที่ 3 ของประเทศไทย จากทั้งหมด 5 แห่ง และมีอุทยานประวัติศาสตร์ภูพระบาท ซึ่งเป็นอุทยานประวัติศาสตร์ แหล่งสําคัญที่ดึงดูดให้ผู้คนเดินทางเข้ามาศึกษาวิถีชีวิต อารยธรรม ภูมิปัญญา ของบรรพบุรุษในยุคก่อนประวัติศาสตร์ อย่างการปั้นไหลายบ้านเชียง และการทอผ้าหมี่ขิดจากรุ่นสู่รุ่น

อุดรธานียังเป็นเมืองหอมกรุ่นฟุ้งทั่วเมือง ในยามเช้าจากก้นครัวของร้านอาหารเวียดนามที่เข้ามาขายแหนมเนือง ไข่กระทะ และข้าวเปียก เดิมทีเมนูนี้มีชื่อเรียกเป็นภาษาเวียดนามว่า “จ๋าว” แต่คนไทยรู้จักกันในชื่อ “ก๋วยจั๊บญวน

หนึ่งในร้านอาหารสไตล์เวียดนามรุ่นเก๋า เก่าแก่ที่อยู่คู่อุดรฯ มายาวนานคือ “ดาวเรือง อาหารเช้าอุดร” จุดเติมพลังเริ่มต้นวันใหม่ ตั้งแต่ไก่โห่ ผ่านดีไซน์เรียบง่าย นั่งสบาย พร้อมเสิร์ฟข้าวเกรียบปากหม้อห่อไข่ดาวเนื้อละมุนหอมกรุ่น และอาหารขึ้นชื่อของอุดรธานีอย่างข้าวเปียกเส้นหนานุ่ม ตัวเส้นข้าวเปียกโดยทั่วไปนั้นจะมีสีขาวขุ่นตอนที่ยังไม่ต้ม แต่เมื่อนำไปต้มแล้วเส้นจะมีสีใส เคล็ดลับความอร่อยอยู่ที่ช่วงต้มเส้นกับน้ำซุปกระดูกซี่โครงหมู แป้งที่เคลือบเส้นเปียกจะช่วยทำให้ซุปข้นเหนียวกลมกล่อม เผ็ดร้อนจากพริกไทยดำ เสิร์ฟพร้อมหมูยอ กระดูกหมู ต้นหอมซอย ผักชี และหอมแดงเจียว

ส่วนใครมองหาร้านอาหารคาเฟ่เกิดใหม่โดยคนรุ่นใหม่ผู้รักบ้านเกิดเมืองอุดรฯ แนะนำให้แวะ “บ้านนาคาเฟ่ (Barn Naa Cafe)” คาเฟ่น่ารักท่ามกลางบรรยากาศบ้านนากลางทุ่ง ผสมผสานความเป็นตะวันตก พร้อมทานขนมอร่อยๆ ฝีมือของเจ้าของร้านผู้รักบ้านเกิดอย่าง แจม-สุชาธิษณ์ สุวิตธรรม เธอหอบหิ้วเอาวิชาการทำขนมที่เรียนจากต่างแดนกลับมาพัฒนาและเปิดเป็นชั้นเรียนทำขนมให้คนที่สนใจในแดนอีสาน ก่อนขยับขยายมาเป็นคาเฟ่และร้านอาหารเพื่อสุขภาพแบบโฮมเมด เน้นอาหารจานผัก ไม่ใช้เนื้อสัตว์ ก่อนปรับรสชาติอาหารให้เข้ากับลิ้นคนไทย

พื้นที่ร้านนี้แบ่งเป็น 2 ส่วนหลักคือ เรือนกระจกริมสระน้ำสำหรับคนรักเบเกอรี โถงโรงนาเปิดโล่ง มีต้นไม้ทั้งไม้ผลไม้ดอกอย่างดอกกุหลาบมอญที่เจ้าของคาเฟ่จะนำไปใส่ไว้กับเค้กกุหลาบลิ้นจี่ และใส่ในกาแฟเพื่อเพิ่มกลิ่นรส นอกจากนั้น บ้านนาคาเฟ่ยังอินกับการทำเกษตรโดยมีพื้นที่นาเลี้ยงควาย 3 ตัว ในช่วงฤดูเก็บเกี่ยวผู้มาเยือนสามารถ ลงทะเบียนร่วมหัดเกี่ยวข้าวกับทางบ้านนาคาเฟ่ได้ด้วยเหมือนกัน

อิ่มท้องไม่พอ อุดรธานีมีอาหารความรู้ให้อิ่มสมองต่อที่ “พิพิธภัณฑ์เมืองอุดรธานี จากตึกราชินูทิศเก่าริมหนองประจักษ์ที่ชาวอุดรฯ คุ้นเคย ได้รับการบูรณะครั้งใหญ่กว่า 4 ปีเพื่อเป็นแหล่งการเรียนรู้ให้คนท้องที่และผู้มาเยือน รู้จักอุดรฯ เข้าใจรากเหง้า 5,000 ปีก่อนกลาย เป็นหัวใจอีสาน เป็นหนึ่งในสถานที่ที่สนับสนุน ทั้งการท่องเที่ยวและการศึกษาในรูปแบบใหม่ โดยนำเทคโนโลยีเข้ามาผสมผสานให้เนื้อหาทางประวัติศาสตร์น่าสนใจ เพลิดเพลินไปกับ แสง สี เสียง และภาพประกอบที่น่าตื่นตาตื่นใจ เช่น ห้องผืนดินอีสานใต้ทะเล ห้องสี่เหลี่ยมเก่าในตึกโบราณถูกเปลี่ยนสภาพให้กลายเป็นท้องทะเลลึกราวสามล้านปีก่อน ทุกอย่างสีขาวล้วน ผนังขาวถูกเจาะช่องบุกระจกและ เป็นจอแสดงภาพสลับกันไป เมื่อผู้ชมยื่นหน้าไปใกล้ก็จะพบกับสิ่งมีชีวิตโบราณอย่าง ไทรโลไบต์ (Trilobite) มีการฉายภาพผืนน้ำจากเพดานลงสู่พื้นห้องทำให้ผู้มาเยือนรู้สึกเหมือนกำลังดำดิ่งใต้น้ำมากกว่าชมพิพิธภัณฑ์ในห้อง ทั้งนี้ยังมีห้องน่าสนใจอื่นๆ อีกหลายสิบในตึกนี้ ไม่ว่าจะเป็นห้องเมืองที่มีชีวิต ห้องเมื่อธรณีแปรสัณฐาน ห้องอาณาจักรเกลือ ห้องจากชุมชนสู่วัฒนธรรม ห้องมรดกจากบรรพบุรุษ และห้องของดีเมืองอุดร

ใครชื่นชอบงานออกแบบศิลปะ และความงามหลากแขนง ที่นี่ถือเป็นสถาปัตยกรรมอนุรักษ์ดีเด่นต้องห้ามพลาดของเมืองอุดร ตัวอาคาร 2 ชั้นแห่งนี้ก่อด้วยอิฐและปูนรูปทรงแบบตะวันตก หลังคาทรงปั้นหยา มีมุขยื่นออกมาด้านหน้า ซุ้มประตูหน้าต่างโค้งเป็นอาคารแบบโคโลเนียล (Colonial) ที่นำเอารูปแบบองค์ประกอบทางสถาปัตยกรรมคลาสสิกมาประยุกต์ใช้ให้เข้ากับภูมิอากาศเขตร้อน ตามที่ฝรั่งเศสนำมาใช้กับอาณานิคมอินโดจีน และได้รับความนิยมมาถึงฝั่งซ้ายของแม่น้ำโขงโดยช่างก่อสร้างชาวญวน ตัวอาคารหันหน้าไปทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ ด้านหลังติดกับหนองประจักษ์ หนองน้ำขนาดใหญ่ ผังอาคารประกอบด้วยห้องสี่เหลี่ยมผืนผ้า จำนวน 2 หลังตั้งขนานกัน ด้านหน้าอาคารเชื่อมต่อกันคล้ายรูปตัวยู (U) มีมุขด้านหน้า บริเวณกึ่งกลางอาคาร แสดงลักษณะการออกแบบที่เน้นความสมมาตร เพื่อสร้างความรู้สึกสง่างามแก่ตัวอาคาร ตลอดจนเป็นโบราณสถานไม่กี่แห่งที่ใช้อิฐไม้ในการก่อสร้าง

สำหรับใครที่เป็นสายบุญ อุดรธานีถือเป็นจังหวัดที่มีวัดป่าและเกจิอาจารย์ที่มีชื่อเสียงอยู่จำนวนมาก หนึ่งในวัดป่าที่ซ่อนตัวในทิวเขาอันงดงามคือ “วัดป่าภูก้อน” ตั้งอยู่ในเขตป่าสงวนแห่งชาตินายูง-น้ำโสม ท้องที่บ้านนาคำ ตำบลบ้านก้อง อำเภอนายูง อันเป็นรอยต่อแผ่นดิน 3 จังหวัดคือ อุดรธานี เลย และ หนองคาย กำเนิดขึ้นจากการดำริชอบของ พุทธบริษัท 4 ผู้ตระหนักถึงคุณประโยชน์อันยิ่งใหญ่ของธรรมชาติและป่าต้นน้ำลำธาร ซึ่งกำลังถูกทำลาย จึงก่อตั้งวัดป่าแห่งนี้ขึ้นมาเพื่อเป็นจุดรวมใจ และเป็นสัญลักษณ์ในการพยายามพิทักษ์รักษาป่าเอาไว้

ทุกวันนี้วัดป่าภูก้อนยังคงอยู่คู่ความสมบูรณ์ของป่าไม้ที่นับวันจะยิ่งเขียวชอุ่ม อุดมสมบูรณ์ขึ้นเรื่อยๆ มีบุคคลผู้มีความศรัทธาในพุทธศาสนาและธรรมชาติเดินทางมาเยี่ยมเยือนตลอดทั้งปี แนะนำให้เผื่อเวลาเยี่ยมชมเป็นชั่วโมงเนื่องจากอาณาบริเวณกว้างใหญ่ไพศาล มีรายละเอียดทางธรรมชาติ และมุมปฏิบัติสมาธินานเท่าใจต้องการ

หลังตะวันลับฟ้ามองหาที่พักออมแรง มีหมู่บ้านสงบเรียบง่ายซ่อนตัวอยู่ในแมกไม้ขุนเขานามว่า “หมู่บ้านคีรีวงกต” ในอำเภอนายูง อำเภอเหนือสุดของจังหวัดอุดรธานี ด้วยสภาพอากาศหนาวเย็นกว่าพื้นที่อื่นๆ ในอุดรธานี ทำให้ที่นี่มีพื้นที่ปลูกอาราบิก้าและ โรบัสต้า มีกาแฟคั่วเองใช้ชื่อว่ากาแฟนายูง มีการปลูกพืชเมืองหนาว

แต่ไม่ใช่ใครจะเดินทางเข้าไปเวลาไหนก็ได้ การเข้าเยี่ยมชมต้องมีการติดต่อนัดหมาย บอกกล่าวกับชาวบ้านในพื้นที่ล่วงหน้า เพื่อให้ชาวบ้านได้แบ่งงานดูแลนักท่องเที่ยวกันเอง หนึ่งในทีมงานดูแลชุมชนเล่าว่า พวกเขายินดีต้อนรับทุกการมาเยือน หากแต่ขอรับดูแลตามจำนวนคนที่โทรจองเข้ามาสำรวจพื้นที่ล่วงหน้า 1 วัน จากนั้นผู้ใหญ่บ้านจะเป็นคนจัดแจงไปว่าต้องใช้รถกี่คัน อาหารกี่สำรับ ให้พอดีกับ จำนวนผู้เยี่ยมชม

เมื่อเดินทางมาถึง ชาวบ้านใจดีจะจัดเส้นทางการเดินทางด้วยรถอีแต๊กให้แต่เช้าตรู่ และจบลงช่วงบ่ายเย็น แจกกระบอกไม้ไผ่ไว้ดื่มน้ำท่าไม่ให้ทำลายธรรมชาติ เลาะลำห้วย สะเทินน้ำสะเทินบกฝ่าเขาวิวสวยเกินบรรยาย ไปจนถึงน้ำตกห้วยช้างพลายที่ยังคงความงามตามธรรมชาติ ก่อนชาวบ้านจะชวนทุกคนก่อไฟหุงอาหารจากกระบอกไม้ไผ่ ทั้งปลานิลเผา ไก่ย่าง ส้มตำ แกงส้มมัจฉา ฯลฯ กินเป็นสำรับ แล้วอร่อยลงตัว

อุดรธานีนั้นเป็นเมืองครบรส นักท่องเที่ยวสามารถเลือกชะลอชีวิตให้ช้าลง สัมผัสความเรียบง่ายที่คนอุดรธานีรักษาไว้ได้อย่างงดงาม ภายใต้ร่มเงาของแมกไม้หมู่บ้านคีรีวงกต หรือจะชมชีวิตชีวาของเมืองผ่านการพัฒนาของคนรุ่นใหม่ผู้รักบ้านเกิด เก็บเกี่ยวสาระน่ารู้เชิงประวัติศาสตร์ผ่านสถาปัตยกรรมประจำเมืองก็ได้ทั้งนั้น