จังหวัดระนอง นับเป็นจังหวัดแรกของภาคใต้เลยก็ว่าได้ที่ตั้งอยู่ริมฝั่งทะเลอันดามันหรือมหาสมุทรอินเดีย ซึ่งอยู่ห่างจากกรุงเทพฯ เป็นระยะทางประมาณ 568 กิโลเมตร ระนองเป็นจังหวัดเล็ก ๆ ที่มีชื่อเสียง มีคอคอดกระ หรือกิ่วกระ ซึ่งเป็นส่วนที่แคบที่สุดของแหลมมลายู สภาพภูมิประเทศส่วนใหญ่เป็นภูเขาและป่าไม้ จังหวัดมีรูปร่างเรียวยาวและแคบ ส่วนที่ยาวที่สุดยาวประมาณ 169 กิโลเมตร ส่วนที่กว้างที่สุดคือ 44 กิโลเมตร สำหรับส่วนที่แคบที่สุดของจังหวัดอยู่ที่อำเภอกระบุรี มีความกว้างเพียง 9 กิโลเมตรเท่านั้น

สถานที่ท่องเที่ยวที่น่าสนใจ ได้แก่ สุสานเจ้าเมืองระนอง ห่างจากเขตเทศบาลเมืองประมาณ 1 กิโลเมตร สุสานนี้เป็นที่ฝังศพของพระยาดำรงสุจริตมหิศรภักดี (คอซู้เจียง) เจ้าเมืองระนองคนแรก ซึ่งเป็นที่ดินที่ได้รับพระราชทานจากรัชกาลที่ 5 ตั้งอยู่เชิงเนินเขาขนาดเล็ก หันไปทางทิศใต้ ด้านข้างทั้งสองเป็นที่ตั้งตุ๊กตาหินโบราณมีความสูงถึง 15 เมตร ใกล้น้ำตกและร้านจำหน่ายสินค้าที่ระลึก

น้ำตกโตนเพชร ห่างจากเขตเทศบาลระนองประมาณ 29 กิโลเมตร (ระนอง-พังงา) เลี้ยวซ้ายไปตามถนนลูกรังที่มีป้ายบอกทางเข้าค่ายลูกเสือ เป็นน้ำตกขนาดใหญ่ทั้งหมด 11 ชั้น รูปทรงสวยงาม น้ำไหลตลอดปี มีต้นน้ำจากเทือกเขาพ่อตาโชงโดง ซึ่งเป็นภูเขาที่สูงที่สุดในจังหวัดระนอง

น้ำตกหงาว ตั้งอยู่ตำบลหงาว ห่างจากภูเขาหญ้าราว 1 กิโลเมตร ปัจจุบันเป็นเขตอุทยานแห่งชาติ น้ำตกหงาวไหลมาจากสันเขาที่สูงชัน สามารถมองเห็นได้ในระยะไกล สัตว์ที่สามารถพบได้ในบริเวณนี้คือ ปูเจ้าฟ้า ซึ่งเป็นปูน้ำจืดชนิดใหม่ของโลก

ศูนย์วิจัยป่าชายเลนหงาว อยู่ห่างจากเมืองระนองประมาณ 15 กิโลเมตร เป็นแหล่งสัตว์ทะเลนานาชนิด รวมถึงพรรณไม้ป่าและสัตว์ป่า การทัศนศึกษาจึงต้องมีการทำจดหมายถึงหัวหน้าศูนย์วิจัยป่าชายเลนหงาวอย่างน้อย 3 อาทิตย์ เพื่อเตรียมตัวบรรยายและให้ความรู้

ภูเขาหญ้า หรือเขาหัวล้าน หรือเขาผี อยู่ในเขตตำบลหงาว ที่เรียกแบบนี้เพราะไม่มีไม้ใหญ่ขึ้น พืชพรรณส่วนมากคือหญ้าสีเขียวซึ่งมักปรากฏในฤดูฝน เรียกกันว่า ภูเขาหญ้า แต่เมื่อเข้าสู่ฤดูร้อนหญ้าก็จะตาย ภูเขาจึงกลายเป็นสีน้ำตาลนั่นเอง

หาดชาญดำริ อยู่ห่างจากเทศบาลระนองประมาณ 9 กิโลเมตร หรือห่างจากสุสานเมืองระนอง 8 กิโลเมตร เป็นเนินเขาสูง สามารถชมวิวทิวทัศน์ของชุมชนปากน้ำ และเกาะสองหรือวิคตอเรียพอยท์ของฝั่งพม่าได้ ที่สำคัญยังเป็นจุดที่นักท่องเที่ยวสามารถชมพระอาทิตย์ตกได้อย่างดี

วิคตอเรียพอยท์ หรือเกาะสอง เป็นดินแดนในสหภาพพม่า โดยมีแม่น้ำกระบุรีกั้นขวางตรงตัวจังหวัดระนองพอดี เป็นสถานที่ที่รวมสินค้าพื้นเมือง ของที่ระลึก เช่น พลอย เครื่องหวาย เครื่องเขินพม่า ฯลฯ

เกาะพยาม ตั้งอยู่ที่ตำบลเกาะพยาม ห่างจากปากน้ำระนองประมาณ 33 กิโลเมตร เดินทางจากท่าเรือ 1-2 ชั่วโมง เป็นแหล่งปลูกมะม่วงหิมพานต์ หรือกาหยู ซึ่งมีชื่อเสียงมากของจังหวัด ชายหาดขาวสะอาด มีหมู่บ้านชาวเลตั้งอยู่หลายสิบหลังคาเรือน สามารถเหมาเรือจากท่าเรือสะพานปลาในอัตรา 1,000 บาท และเดินทางเป็นเวลา 2 ชั่วโมง

เทศกาลและงานประเพณีที่สำคัญ ได้แก่ งานปิดทองพระถ้ำพระขยางค์ จัดในช่วงเทศกาลตรุษจีนของทุกปีประมาณ 3-7 วัน โดยใช้บริเวณถ้ำขยางค์เป็นสถานที่จัดงานให้ประชาชนไปสักการะสิ่งศักดิ์สิทธิ์

งานกาหยู จัดขึ้นในเดือนมีนาคมของทุกปี เป็นช่วงที่กาหยู หรือมะม่วงหิมพานต์ กำลังสุกเต็มต้น จึงมีการออกร้านจัดนิทรรศการ เพื่อประกวดพืชผลทางการเกษตร จำหน่าย และมีงานมหรสพและการแสดงต่าง ๆ

งานเสด็จพระแข่งเรือ การแข่งขันเรือ โดยมีการนำเรือมาตกแต่งให้สวยงาม พร้อมอัญเชิญพระพุทธรูปประดิษฐานในเรือ แล้วแห่ไปตามลำน้ำกระบุรีโดยผ่านย่านชุมชน ตลอดจนงานแสดงต่างๆ ด้วย

งานดอกบัวตองริมทะเลอันดามัน สัมผัสทุ่งบัวตองของภาคใต้ในช่วงเดือนธันวาคม ในบริเวณจันทร์สมธารารีสอร์ท หาดชาญดำริ ซึ่งห่างจากตัวเมือง 9 กิโลเมตร ภายในงานจะมีการแข่งขันเรือพายระหว่างไทย-พม่า และการแสดงต่าง ๆ

สินค้าที่ระลึกที่น่าสนใจ ได้แก่ มุกและสิ่งประดิษฐ์จากเปลือกหอย สามารถหาซื้อได้ที่บริเวณน้ำตกปุญญบาล โรงแรมจันทร์สมธารา 

เม็ดมะม่วงหิมพานต์ สามารถหาซื้อได้ทั่วไปตามร้านค้าในเขตเทศบาลระนอง 

นอกจากนี้ยังมีสินค้าพื้นเมืองเช่น อาหารทะเลแห้ง กะปิ ปลาเค็มและกุ้งแห้งอีกด้วย

จังหวัดระนอง แบ่งการปกครองออกเป็น 5 อำเภอ ได้แก่ อำเภอเมืองระนอง อำเภอละอุ่น อำเภอกะเปอร์ อำเภอกระบุรี และอำเภอสุขสำราญ