จังหวัดนครปฐม เป็นจังหวัดเล็ก ๆ ในเขตชานเมืองกรุงเทพฯ ตั้งอยู่ในบริเวณที่ราบลุ่มภาคกลาง ห่างจากกรุงเทพ 58 กิโลเมตร เป็นเมืองที่เก่าแก่ที่สุดแห่งหนึ่งของไทย เจริญรุ่งเรืองมากในสมัยทวารวดี เป็นศูนย์กลางของความเจริญในด้านต่าง ๆ เป็นพื้นที่ที่อุดมสมบูรณ์ เหมาะสำหรับประกอบอาชีพเกษตรกรรรม โดยเฉพาะการปลูกส้มโอ ซึ่งนำชื่อเสียงมาสู่จังหวัดจนได้ชื่อว่าเป็น “เมืองส้มโอหวาน” นอกจากนี้ยังอุดมสมบูรณ์ไปด้วยผลไม้อื่น ๆ และอาหารขึ้นชื่อนานาชนิด

นครปฐมเป็นเมืองที่มีประวัติศาสตร์ยาวนาน โดยมีการค้นพบหลักฐานทางประวัติศาสตร์และโบราณคดีจำนวนมาก ที่บ่งบอกว่าบริเวณนี้เคยเป็นที่ตั้งของเมืองหลวงในสมัยทวารวดี มีปูชนียสถานเก่าแก่ที่สำคัญคือ “พระปฐมเจดีย์” ซึ่งนับเป็นร่องรอยของการเผยแผ่พระพุทธศาสนาและอารยธรรมจากประเทศอินเดียเข้ามาในประเทศไทยในยุคแรก ๆ

เมืองนครปฐมเดิมตั้งอยู่ริมทะเล และเป็นศูนย์กลางการค้าและการคมนาคมที่เจริญรุ่งเรืองแห่งหนึ่ง จึงมีชนชาติต่าง ๆ อพยพเข้ามาตั้งถิ่นฐานอยู่เป็นจำนวนมาก ต่อมาเกิดภาวะแห้งแล้ง เพราะกระแสน้ำที่ไหลผ่านตัวเมืองเปลี่ยนทิศทางไป ประชาชนจึงอพยพไปตั้งหลักแหล่งอยู่ริมแม่น้ำบริเวณใกล้เคียง และสร้างเมืองใหม่ขึ้นชื่อว่า “นครชัยศรี” หรือ “ศิริชัย” เมืองนครปฐมจึงถูกปล่อยทิ้งร้างนับแต่นั้นมาเป็นเวลาหลายร้อยปี

ในสมัยของพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4 ในขณะที่ยังผนวชอยู่ ได้ทรงธุดงค์ไปพบพระปฐมเจดีย์ เมื่อพระองค์เสด็จขึ้นครองราชย์จึงโปรดให้ก่อเจดีย์แบบลังกาครอบเจดีย์องค์เดิมไว้ ทรงปฏิสังขรณ์บริเวณรอบองค์พระปฐมเจดีย์ให้มีสภาพดี และโปรดให้ขุดคลองเจดีย์บูชาขึ้นเพื่ออำนวยความสะดวกด้านการคมนาคม

ต่อมาในสมัยรัชกาลที่ 5 ได้มีการก่อสร้างทางรถไฟสายใต้ผ่านไปยังเมืองนครปฐม พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวจึงโปรดให้ย้ายเมืองจากตำบลท่านา อำเภอนครชัยศรี มาตั้งที่บริเวณพระปฐมเจดีย์เหมือนเช่นสมัยโบราณ จนถึงรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ก็ได้โปรดให้สร้างพระราชวังสนามจันทร์ขึ้น สำหรับเป็นที่เสด็จแปรพระราชฐาน และโปรดให้ตัดถนนเพิ่มขึ้นอีกหลายสาย รวมทั้งสร้างสะพานใหญ่ข้ามคลองเจดีย์บูชา แล้วทรงพระราชทานนามว่า “สะพานเจริญศรัทธา” และได้โปรดให้เปลี่ยนชื่อจากเมือง “นครชัยศรี” เป็น “นครปฐม” แต่ชื่อมณฑลยังคงเรียกว่า “มณฑลนครชัยศรี” อยู่ จนกระทั่งยกเลิกไปในสมัยพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว

หากพูดถึงสถานที่ที่น่าสนใจในจังหวัดนครปฐม สถานที่แรกคือ วัดพระปฐมเจดีย์ราชวรวิหาร เป็นพระอารามหลวงชั้นเอกชนิดราชวรมหาวิหาร ประดิษฐานองค์พระปฐมเจดีย์ที่ใหญ่และสูงที่สุดของไทย ซึ่งเป็นตราประจำจังหวัดนครปฐมด้วย

ส่วนที่อำเภอสามพราน แนะนำว่าให้เที่ยววัดไร่ขิง ซึ่งมีพระพุทธรูปปางมารวิชัย ที่ชาวบ้านเรียกกันว่าหลวงพ่อวัดไร่ขิง ในทุกอาทิตย์จะมีตลาดนัด จำหน่ายอาหาร ผลไม้ นอกจากนี้ ที่บริเวณริมน้ำหน้าโบสถ์เป็นเขตอภัยทาน ทั้งร่มรื่นและสวยงาม มีปลาสวายตัวโตนับพันอาศัยอยู่ นักท่องเที่ยวสามารถซื้ออาหารเลี้ยงปลาได้ หรือหากใครมาแนววินเทจหน่อย ๆ ยังมีพิพิธภัณฑ์ของเก่า รวบรวมของเก่าต่าง ๆ มากมาย ไม่ว่าจะเป็น ถ้วยชาม หนังสือเก่า ที่ชาวบ้านนำมาวางจัดแสดงไว้ให้ชมด้วย

นอกจากนี้ ขอเอาใจนักท่องเที่ยวที่ชอบความงามของดอกไม้ แนะนำที่สวนสามพราน อยู่ติดแม่น้ำนครชัยศรี ภายในจัดตกแต่งเป็นสวนดอกไม้นานาชนิด แถมยังมีการแสดงพื้นบ้านให้ชมกันในช่วงบ่ายของทุกวันด้วย

อย่างไรก็ตาม จะไม่พูดถึงคงไม่ได้เลยสำหรับงานเทศกาลอาหารและผลไม้นครปฐม ที่จะจัดขึ้นวันที่ 1-7 กันยายนของทุกปี บริเวณองค์พระปฐมเจดีย์ เพื่อเผยแพร่ผลิตภัณฑ์ด้านเกษตรกรรม และอุตสาหกรรมที่มีชื่อเสียงของจังหวัด แต่ถ้านักท่องเที่ยวยังไม่รู้ว่าจะซื้ออะไรเป็นของฝาก ขอแนะนำว่า ผลไม้ที่ขึ้นชื่อและนิยมปลูก ได้แก่ ส้มโอ มะพร้าวน้ำหอม ฝรั่ง กล้วย เป็นต้น ส่วนอาหารอื่น ๆ ได้แก่ กุนเชียง หมูแผ่น หมูหย็อง

จังหวัดนครปฐมแบ่งการปกครองออกเป็น 7 อำเภอ ได้แก่ อำเภอเมืองนครปฐม อำเภอกำแพงแสน อำเภอนครชัยศรี อำเภอดอนตูม อำเภอบางเลน อำเภอสามพราน และอำเภอพุทธมณฑล